Samenvatting

Bewoners en Bestuur
Utrecht is een betrokken stad waar allerlei partijen samen Utrecht willen maken. Om onze opgaven waar te maken is het belangrijk de samenleving te betrekken en onze eigen rol bewust te kiezen. Weten wat er gebeurt, zien wat er nodig is en wie we nodig hebben om de opgaven in de stad te realiseren. Dit vraagt meer dan nu het geval is om het gezamenlijke gesprek met partners over de opgaven in de stad en om overzicht. En ook om die opgaven vervolgens samen te realiseren. Daarom betrekken we inwoners, organisaties en ondernemers bij besluitvorming en nemen we de verantwoordelijkheid om te zorgen dat mensen die willen participeren dat ook kunnen. Tegelijkertijd is de stad zelf in beweging. Er zijn nieuwe partijen bijgekomen die initiatieven ontplooien en maatschappelijke meerwaarde leveren en zo bijdragen aan Utrecht als prettige stad om in te wonen, zoals professionele bewonersorganisaties en kleine ondernemers De afgelopen jaren zijn naast de vertrouwde instrumenten als inspraak en advies- en wijkraden, nieuwe instrumenten ontwikkelt als stadsgesprekken en bewonersbod. Met Al doende vernieuwen werkten we aan meer flexibele vormen van participatie in de wijk, meer aandacht voor betrokkenheid tijdens de planvorming in plaats van aan het eind, betrokkenheid van een meer gemêleerde groep inwoners en heldere afspraken over invloed en besluitvorming. Voor Overvecht zijn in het kader van de Versnelling extra middelen ingezet.
Op het gebied van Publieksdienstverlening werken we aan een betere dienstverlening waarin de Utrechter centraal staat. In 2017 hebben we onder andere verder gewerkt aan het vereenvoudigen van de website, zijn schrijfcoaches opgeleid om nog begrijpelijker te kunnen communiceren en hebben is een pilot rondom het inzetten van een chatkanaal positief afgerond. Ook zijn er verschillende processen geoptimaliseerd.
Wij waren actief in Internationale Netwerken met als doel een podium te creëren en kennis uit te wisselen. We profileerden ons als stad waar Healthy Urban Living de strategie is voor de groeiopgave van de stad. We nodigden steden, bedrijven en organisaties uit om samen te werken, te investeren of zich te vestigen en Utrecht te zien als interessante partner. Het jaar 2017 was het eerste jaar van stichting Utrecht Marketing. Sinds 1 januari 2017 is dit de uitvoerende citymarketing organisatie voor de stad Utrecht met een succesvolle viering van 100 jaar De Stijl.

Stedelijke Ontwikkeling
Utrecht heeft gekozen voor een gezonde groei van de stad. Utrecht investeert in woningen, voorzieningen én betere carrièrekansen voor de Utrechters.
In 2017 zijn verdere stappen gezet in de ontwikkeling van de prioritaire gebieden: De Omgevingsvisie en MilieuEffectRapportage (MER) voor het Beurskwartier en Lombokplein zijn vastgesteld. De Omgevingsvisie en MER voor de Merwedekanaalzone zijn aangeboden aan de raad. Er wordt volop geïnvesteerd in Utrecht. Niet alleen in planvorming, ook in realisatie van projecten is het economisch herstel duidelijk zichtbaar. Net als in 2016 nam ook in 2017 de woningvoorraad door nieuwbouw in Utrecht relatief het sterkste toe in Nederland. Er zijn 3.160 woningen en studenteneenheden opgeleverd, er zijn ruim 4.500 woningen (inclusief 490 tijdelijke sociale huurwoningen in Leidsche Rijn Overtuin; Place 2BU ) gerealiseerd.

Enkele in het oog springende projecten zijn Wonderwoods (tender), NPD-strook (tender), Leidsche Rijn Centrum (realisatie) en het WTC (realisatie). In vervolg op het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO MIRT) tussen het rijk en de partijen uit de Noordvleugel worden met deze partijen concrete afspraken gemaakt over het verbeteren van de bereikbaarheid van stad en regio. De Brede Gebiedsverkenning Utrecht-Oost is afgerond en omgezet naar een programma-aanpak onder de naam Uned.
Met de uitvoering van de 1e tranche van de investeringsimpuls van de Ruimtelijke Strategie Utrecht zetten we een belangrijke stap in het continueren van gemeentelijke investeringen in (her)ontwikkeling en samen investeren met de markt.
We hebben prestatieafspraken gemaakt met de woningcorporaties. Voor het marktsegment zijn uitgangspunten over doorstroming en prijs/kwaliteitverhoudingen in het middenhuursegment vastgelegd in het Actieplan Middenhuur. Daarnaast is een voorstel over tijdelijke verhuur en vakantieverhuur voorgelegd aan de raad en is gestart met de evaluatie van het beleid rond omzetten en splitsen van woningen.  
Stichting Willibrorduskerk is één van de neogotische pronkstukken in onze gemeente. De schuldenlast van dit kerkgebouw hebben wij in overleg met het Nationaal Restauratiefonds en de eigenaar tot een oplossing gebracht. De nieuwe eigenaar stelt het gebouw met het bijzondere interieur open voor publiek.
Versterken van kwaliteit vraagt ook om directe actie door de gemeente. Zo is in 2017 de herinrichting van het Domplein afgerond en gestart met de restauratie van de Domtoren. Ook is in 2017 verder ingezet op versterking van de kwaliteit van de openbare ruimte, vaak aansluitend aan renovaties van de corporaties, zoals Mitros.

Duurzaamheid
Utrecht wil een duurzame en gezonde stad zijn waarin mensen wonen, werken en verblijven in gezonde lucht, met zo min mogelijk geluidoverlast, een schone bodem en een veilige en groene leefomgeving. Utrecht wil zuinig omgaan met energie en grondstoffen door te werken aan een circulaire economie, maatschappelijk verantwoord in te kopen en energie duurzaam op te wekken. We blijven streven naar een klimaatneutraal Utrecht in 2030. Dat doen we gebieds- en stapsgewijs door te werken aan aardgasvrije gebieden en het stimuleren van zonne-energie.

Bereikbaarheid
De stad Utrecht blijft aantrekkelijk! Er komen steeds meer mensen wonen en werken in en rond Utrecht. Het aantal bezoekers blijft stijgen. Deze groei heeft gevolgen voor de leefbaarheid door o.a. toenemende mobiliteit. Ruimte wordt schaars, het wordt steeds drukker op straat, het verkeer in, van en naar Utrecht groeit.
Op verschillende plekken in de stad treedt stagnatie op van het autoverkeer. Steeds meer mensen kiezen voor het openbaar vervoer, fiets en/of lopen. We kiezen primair voor vervoerswijzen die weinig ruimte innemen: fietsen, lopen en openbaar vervoer. Nieuwe vormen van mobiliteitsmanagement, zoals Mobility as a Service, spelen een belangrijke rol. Een duurzaam mobiliteitssysteem is een voorwaarde voor een gezonde doorgroei en een aantrekkelijke ruimtelijke ontwikkeling van de stad.
We werken samen met de bewoners, ondernemers, ander overheden samen aan een aantrekkelijk en duurzaam mobiliteitssysteem. In dit systeem zijn de behoeften van gebruikers van de openbare
ruimte en de mobiliteitsbehoefte met elkaar in evenwicht.

Openbare Ruimte en Groen
In 2017 zijn er veel werkzaamheden uitgevoerd om de openbare ruimte veilig, schoon en heel te houden.

Onderhoud kapitaalgoederen
In 2017 is er hard gewerkt om onze kapitaalgoederen goed te onderhouden. Niet alleen zijn er veel inspanningen gepleegd, zodat we aan veel van onze kapitaalgoederen regulier onderhoud hebben kunnen uitvoeren, ook hebben we hard gewerkt aan ons achterstallig onderhoud. Zo is de Waterlinieweg opnieuw ingericht en voorzien van nieuw asfalt met een geluidsreducerende deklaag. Daarnaast hebben we 60 verkeersinstallaties aangesloten op het glasvezelnetwerk, waardoor nu de helft van deze installaties is aangesloten op het netwerk. Het project Wal- en Kluismuren heeft in 2017 de werkzaamheden aan meerdere rakken afgerond.

Groen
In 2017 heeft er een groot onderzoek plaatsgevonden naar de essentaksterfte in Utrecht. Daarnaast is er een plan van aanpak essentaksterfte in Utrecht geschreven. Bovendien is een aantal woonstraten van gevel tot gevel aangepakt om zo de woonomgeving aantrekkelijker te maken.
Met het nieuwe park ‘De Groene Kop’ bij de Eijckmanlaan is ruim drie hectaren park toegevoegd. In het kader van ‘Ontwikkelvisie Niftarlake Park’ (2016) zijn de eerste projecten in uitvoering. Het groen rond de nieuwe sporthal aan de Pagodendreef is heringericht en daarbij zijn 4.000 tulpenbollen geplant. Met de afronding van de wijkgroenplannen zijn circa 200 projecten uitgevoerd.
In 2017 zijn diverse groenblauwe verbindingen weer dichter bij realisatie gebracht zoals de Wagenaarkade van Parkzone Amsterdam-Rijnkanaal en vergroening langs de Vecht bij de Hogelande. Ook het ontwerp voor de faunapassage Biltse Rading is gereed. De werkconferentie Groen & Ruig, georganiseerd vanwege het 20 jarig bestaan van Programma Groene Web, trok circa 80 actieve bewoners.

Riool
Er zijn meerdere rioolgemalen in 2017 gerenoveerd. Daarnaast is er intensief samengewerkt met bewoners in de voorbereiding van regenwaterbestendig maken van de souterrainwoningen in Lombok en de Zeeheldenbuurt. Naast het oplossen van wateroverlast hebben we ook stappen gezet met het verder regenwaterbestendig maken van de stad om toekomstige overlast te voorkomen zoals het afkoppelen van regenwater.

Onderhoud groen en schoon
In 2017 is er veel inzet gepleegd op bijplaatsingen bij ondergrondse containers. Daarnaast hebben we de dienstverlening aangepast naar aanleiding van de verruiming van de openingstijden op de Meubelboulevard. Tevens heeft de Gemeente Utrecht met zeventien scholen en drie sportverenigingen deel genomen aan de landelijke pilot Schoon Belonen. Dit is een project met als doel het verminderen en opruimen van zwerfafval.
In het kader van zelfbeheer zijn op verschillende plekken plantenbakken geplaatst en geveltuintjes aangelegd op verzoek van bewoners.

Afval
In 2017 is Het Nieuwe Inzamelen verder ingevoerd in Voordorp, Zeeheldenbuurt, ’t Zand, Parkwijk Zuid, Grauwaart en diverse nieuwbouw gebieden. Inmiddels zijn we met de invoer van Het Nieuwe Inzamelen in de stad bij de laagbouw nu ruim over de helft. Daarnaast zijn er onder de slogan 'Utrecht weet wat afval waard is' diverse campagnes gevoerd om inwoners bewust te maken van de waarde van afval. Ook hebben we het gebruik van Mijnafvalwijzer.nl en Afvalwijzer-app gepromoot. Tot slot heeft in 2017 een proef plaatsgevonden met het slimmer inzamelen van afval op basis van de vullingsgraad van de ondergrondse containers plaatsgevonden en is de aanbesteding voor een systeem voor het meten van de vullingsgraad dat in de gehele stad geïnstalleerd gaat worden op Tendernet gepubliceerd

Economie
Utrecht is aantrekkelijk voor ondernemers, werkenden en bezoekers. De economie groeit nu al weer een paar jaar achtereen. De kantorenleegstand is afgenomen, werkgelegenheid groeit en nieuwe ontwikkelingen dienen zich aan.
Op sommige punten dreigt de groei te worden belemmerd door schaarste. Zo is er al een krapte op de arbeidsmarkt in sommige sectoren, zoals in de ICT, bouw en horeca. Dit is ook een kans voor mensen die nu niet aan het werk zijn.
We merken dat de nieuwe technologische samenwerkingsvormen en/of bedrijvigheid – denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid die internet en smartphones bieden - niet altijd passen binnen de huidige kaders. Soms moeten bedrijven en kennisinstellingen worden uitgedaagd om tijdig economische kansen te pakken of nieuwe toepassingen in te zetten en maatschappelijke uitdagingen omarmen.
In 2017 hebben we gewerkt aan het verzilveren van kansen die de groeiende economie ons biedt. Dit hebben we onder andere gedaan door bedrijven en/of kennisinstellingen te stimuleren om nieuwe coalities aan te gaan, nieuwe werkgelegenheid aan te trekken en te stimuleren, investeringen in de fysieke economische structuur en beleidskaders aan te passen.

Werk en Inkomen
Utrecht sluit het jaar af met 10.124 bijstandshuishoudens. De prognose voor eind 2017 was vastgesteld op 10.200 huishoudens. Utrecht had voor 2017 een flinke opdracht voor de huisvesting van statushouders (668 personen), dit heeft gezorgd voor een hoge instroom in de bijstand en een stijging van het totale bestand. Deze ontwikkeling was, na de instroom vanuit de WW, de meest voorkomende reden voor instroom. In het tweede helft van 2017 zagen we het aantal huishoudens in de bijstand dalen. Het bestand kwam daardoor op een eindstand van 10.124.

De opgave van de Participatiewet is om mensen, ook degenen met een arbeidshandicap, te laten werken naar vermogen. Uitstroom en plaatsing op werk laat ook dit jaar weer een stijgende lijn zien. Door te werken met arbeidsmarktprofielen kunnen wij een betere match maken tussen de vraag op de arbeidsmarkt en de competenties en vaardigheden van de werkzoekende. Hierdoor zijn wij in staat om het werkaanbod (onder andere vacatures, werkervaringsplaatsen, BBL-trajecten) en het kandidatenaanbod beter op elkaar te laten aansluiten. Het resultaat is meer plaatsingen op werk en uitstroom naar werk dan in 2016. In 2017 zijn er 1.139 mensen uitgestroomd uit de uitkering naar werk. Het totaal aantal gerealiseerde plaatsingen op werk is 2.957. In aanvulling op de reguliere dienstverlening zijn we in 2017 met nieuwe vormen van dienstverlening gestart voor werkzoekenden van 50 jaar of ouder en statushouders.

In de dienstverlening aan bijstandsgerechtigden zijn ook andere vernieuwingen doorgevoerd. De digitale dienstverlening is verder vormgegeven en geoptimaliseerd. Een bijstandsuitkering wordt sinds 2017 via een digitaal portaal, een persoonlijke webpagina, aangevraagd. Hierdoor is het aanvragen van een uitkering gemakkelijker en overzichtelijker geworden voor de bijstandsgerechtigde.

In 2017 hebben we verder uitvoering gegeven aan de armoedeaanpak. Speciale aandacht is er voor kinderen en jongeren die opgroeien in armoede. Met de extra gelden vanuit het Rijk voor kinderen in armoede is het U-pas kindpakket uitgebreid. In september is het fonds voor jongeren gestart, waarbij we voor gemotiveerde jongeren problematische schulden afkopen (revolverend fonds) en hen ondersteunen bij werken aan hun toekomstperspectief. De U-pas en de U-polis, de collectieve zorgverzekering voor minima (CZM), zijn de basis regelingen waar iedereen met een inkomen tot 125% van de bijstandsnorm gebruik van kan maken. Per 1 juli 2017 is het nieuwe U-pasbureau gestart en is de verordening aangepast zodat een breder aanbod gericht op meedoen, waaronder laagdrempelig wijkaanbod, mogelijk is. De aanbesteding van de collectieve zorgverzekering voor minima heeft ertoe geleid dat de U-polis vanaf 2018 door Zorg en Zekerheid wordt aangeboden.

Onderwijs
In 2017 is gewerkt aan de uitvoering van de doelstelling van de Utrechtse Onderwijsagenda om het beste uit kinderen en jongeren te halen en zo hun kansen op een betekenisvolle toekomst te vergroten. Dat hebben we gedaan door te investeren in onderwijshuisvesting, een doorlopende schoolloopbaan, een breed palet aan ontwikkelingsmogelijkheden voor iedere jongere en het uitvoeren van het thuiszitterspact en de voortijdig schoolverlaten aanpak.

Het afgelopen jaar heeft het onderwerp ‘gelijke kansen in het onderwijs’ hoog op de agenda gestaan. Dit heeft geresulteerd in een aantal bijeenkomsten voor kennisuitwisseling en uitdieping, onder andere met de gemeenteraad. Ook is een onderzoek uitgevoerd door de UU naar gelijke kansen in het Utrechtse onderwijs. In 2018 verwachten wij de eindresultaten hiervan die mede input leveren voor de verdere aanpak van gelijke kansen in het onderwijs de komende periode.

Eén van de randvoorwaarden voor gelijke kansen, een goede kwaliteit van het onderwijs, was ook in 2017 in Utrecht weer op orde. Daarnaast is ook de inzet op het verminderen van onderwijsachterstanden gecontinueerd, onder andere door de inzet op kwalitatief goede voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Naast de voorbereiding van de harmonisatie peutervoorzieningen is in 2017 ook gewerkt aan de voorbereiding van het invoeren van 16 uren VVE voor doelgroep peuters vanaf 2020.

In het regionaal programma Schoolwerkt zijn in 2017 weer goede resultaten geboekt in het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. In 2017 is veel aandacht geweest voor de verbreding van de agenda naar aansluiting op de arbeidsmarkt, in het bijzonder voor kwetsbare jongeren. Daarnaast is in het kader van de aansluiting tussen passend onderwijs en de gemeentelijke jeugdzorg en het tegengaan van thuiszitters gewerkt aan verdere (regionale) samenwerking.

De laatste projecten van het Masterplan primair onderwijs, kinderclusters in Overvecht, zijn in 2017 opgeleverd. Ook is in 2017 samen met de schoolbesturen invulling gegeven aan de groeiopgave van de stad. De voorbereiding van de nieuwe brede scholengemeenschap in Leidsche Rijn verliep volgens planning. Tot slot zijn we in samenwerking met betrokken partners voor elke MFA gekomen tot een gedragen en haalbaar renovatieplan en is er een locatie in beeld voor de Internationale School op het Utrecht Science Park.

De bibliotheek heeft in 2017 haar transformatie naar een programmerende bibliotheek weer voortgezet. Ook gaat veel aandacht uit naar de realisatie van de nieuwe vestiging op het Neude.

Maatschappelijke Ondersteuning
Utrecht wil een sociale, vitale stad zijn waar inwoners zich bij elkaar en hun buurt betrokken voelen en zich actief inzetten. We hebben daarom geïnvesteerd in de sociale basis van de stad zodat mensen zich kunnen ontwikkelen, zelf problemen kunnen voorkomen en zo veel mogelijk zelf aanpakken. Bewonersinitiatieven en maatschappelijke initiatieven zijn ondersteund, onder meer door de sociaal makelaars. De diensten van de ondersteunende organisaties in de stad werden gemiddeld gewaardeerd met een 7,4.
De tevredenheid van bewoners met het aanbod van welzijnsaccommodaties is ten opzichte van 2016 met 3% gestegen. Gebruikers en beheerders zijn samen verantwoordelijk voor de buurtcentra en hebben daar ook budget bij.

Vanuit 'Utrecht Zijn We Samen' (UZWS) is een groot aantal Utrechters bereikt met de inzet op preventie, signalering en de persoonsgerichte aanpak (hulpverlening en repressie).
De voorlichting over LHTB in het basis- en voortgezet onderwijs hebben we voortgezet. Nieuw dit jaar is dat er ook op de Pabo voorstellingen gegeven zijn om de handelingsverlegenheid onder toekomstige onderwijzers tegen te gaan. De Vereniging Sport Utrecht heeft verenigingen gestimuleerd aandacht te geven aan (seksuele) diversiteit binnen het bredere thema 'veilig sportklimaat'.

Onze extra inzet in de wijk Overvecht heeft geleid tot de realisatie van verschillende bijenkorven (ontmoetingsplekken voor bewoners en professionals) in de wijk: De Dreef, De Jager en De Boog. Daarnaast hebben de buurtteams geïnvesteerd in een betere bereikbaarheid en het vroegtijdig signaleren van hulpvragen om cliënten goed te ondersteunen bij het 'op orde komen, meekomen en verder komen’. Wij hebben het taalaanbod in Overvecht uitgebreid om taalachterstanden te verminderen.

Vanuit de Wmo is ingezet op het verder verbeteren van de zorg en ondersteuning vanuit de behoeften van de inwoner(s). In onze voortgangsrapportage van maart 2018 rapporteren wij hier uitgebreid over. Er is ingezet op een versterken van de samenwerking en samenhang gericht op specifieke problematiek en op het aanbod in de wijk. Er zijn ervaringen opgedaan met pilots vroegsignalering rond schulden en in de uitwerking van de citydeal Inclusieve Stad in de pilot Ondiep ontregelt. Het verbeterplan rond hulp bij huishouden is uitgevoerd. Buurtteammedewerkers hebben met bestaande en nieuwe cliënten een maatwerkgesprek gevoerd en er is nazorggesprek gevoerd om te checken of de mensen tevreden zijn. Aanbieders van Sociale Prestatie en Dagondersteuning hebben met elkaar, met het buurtteam en sociaal makelaars met een elkaar een wijkplan gemaakt voor het aanbod dat is afgestemd op de behoefte van de wijkbewoners.

De samenhang en samenwerking in de wijken zijn ook belangrijke uitgangspunten geweest in nota’s van uitgangspunten voor de nieuwe subsidieperiode van de buurtteamorganisatie, sociaal makelaarsorganisatie en informatie, advies en onafhankelijke cliëntondersteuning.

Met de regiogemeenten in de regiokoers Beschermd Wonen/ Maatschappelijke Opvang opgesteld waarbij het uitgangspunt is dat inwoners die gebruik maken van maatschappelijke opvang en beschermd wonen ondersteund worden om zelfstandig te kunnen wonen in de wijk en actief te kunnen zijn in de samenleving. Onderdeel van deze koers is de visie ‘Toekomst van de daklozenopvang Utrecht’, die in de zomer 2017 is vastgesteld. Deze visie gaat uit van de ambitie dat iedereen, die in de stad of de regio Utrecht woont, een dak boven het hoofd moet hebben. Ook vormt de regiokoers de basis voor de aanpak personen met verward gedrag, dat zich richt op . een sluitende aanpak van preventie, zorg en ondersteuning. Met ingang van januari 2017 is het Stadsteam Herstel gestart. Het Stadsteam Herstel helpt bij de praktische ondersteuning van daklozen op alle levensgebieden, zorgt voor toeleiding naar activering, passende begeleiding, huisvesting en behandeling indien nodig.

In 2017 is plan Einstein gestart, een opvang in Overvecht waar asielzoekers en jongeren samen wonen, samen leven. Buurtbewoners en asielzoekers leren samen in cursussen Engels, ondernemerschap en krijgen individuele coaching. In 2017 hebben 100 buurtbewoners en 120 asielzoekers deze cursussen gevolgd. Ook in 2017 heeft de bed bad brood en begeleiding voor (uitgeprocedeerde) asielzoekers in Utrecht gewerkt aan opvang en begeleiding van (uitgeprocedeerde) asielzoekers richting een duurzame oplossing in de vorm van terugkeer of een verblijfsvergunning.

Jeugd
Het afgelopen jaar stond in het teken van het verder vernieuwen van de Utrechtse zorg voor jeugd en het borgen dat voor iedere jeugdige in Utrecht die dat nodig heeft passende jeugdhulp en begeleiding beschikbaar is. Hiervoor hebben we geïnvesteerd in het versterken van de sociale basis (het gewoon opgroeien). De focus lag daarbij, naast het bieden van een goed pedagogisch klimaat in de stad, op activiteiten die helpen om opvoed- en opgroeiproblematiek te voorkomen en op activiteiten die ondersteunend zijn aan het werk van de Buurtteams.

De Buurtteams vormden ook het afgelopen jaar de spil in ons Utrechts zorglandschap voor jeugdigen. Zij leverden basiszorg en zorgden voor de verbinding met de gespecialiseerde jeugdhulp. De buurtteams werken hierbij intensief samen met SAVE.

In de tweede helft van 2017 waren extra inspanningen nodig om de beschikbaarheid van voldoende aanvullende en passende zorg voor jeugdigen te garanderen. Hierbij stond voor ons voorop dat aanbieders bleven doen wat nodig is en dat er tegelijkertijd voldoende zorg voor jeugd beschikbaar was voor iedere jeugdige in onze stad die dat nodig had. De Commissie Passend Alternatief speelde hierbij een sleutelrol.

Onder de naam ‘Extr@’ zijn het afgelopen jaar in Zuilen en Leidsche Rijn twee pilots buurtgerichte specialistische jeugdhulp gestart. Vanaf augustus jl. bieden professionals uit verschillende organisaties voor specialistische jeugdhulp aanvullende zorg binnen twee multidisciplinaire teams in de buurt. Zij bieden integrale ambulante specialistische jeugdhulp: GGZ, zorg voor kinderen met een beperking en Jeugd en Opvoedhulp.

In 2017 hebben we in nauwe samenwerking met Utrechtse kinderen, jongeren en verschillende organisaties activiteiten rond het thema ‘de stem van de kinderen’ georganiseerd. We namen ideeën van kinderen serieus ongeacht leeftijd of kennis en we vertaalden complexe vraagstukken naar de leefwereld van kinderen. Onder de titel ‘Opgroeien in Utrecht’ is in 2017 voor het eerst een kinderversie van onze uitvoeringsagenda voor het programma jeugd gemaakt.

Volksgezondheid
Gezondheid is een belangrijke publieke waarde. Samen met inwoners, maatschappelijke en private partijen bouwen we aan een gezonde toekomst van Utrecht. Wij zien gezondheid als het vermogen om je aan te passen en regie te voeren op de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen in je leven. Door het bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid van Utrechters dragen we bij aan de gezonde groei van de stad, zodat de gezondheidsverschillen die er zijn kleiner worden. Dat doen we door het uitvoeren van onze wettelijke taken. Maar vooral ook en steeds meer door het inbrengen van onze gezondheidsexpertise in allerlei ontwikkelingen op verschillende niveaus. We hebben dit jaar veel in de samenwerking met de stad geïnvesteerd. Daarbij hebben we verbindingen gelegd, aangesloten bij initiatieven en bijgedragen in netwerken. We zetten Utrecht regionaal steeds meer op de kaart als gezondheidsregio. Dit doen we samen met het Rijk, kennisinstellingen en het bedrijfsleven in de City Deal Health Hub. Ook hebben we in 2017 nieuwe internationale kennis en netwerken kunnen benutten. We worden internationaal steeds meer gezien als een voorloper van de ‘gezonde stad’.

Ook dit jaar is de gezondheid van ongeveer 70.000 Utrechtse kinderen tot achttien jaar op individueel en collectief niveau gemonitord. Onze Jeugdgezondheidsprofessionals werken steeds meer vraaggericht en in dialoog met ouders en kinderen. In de loop van 2017 werd er door de nauwere samenwerking met de buurtteams Jeugd en Gezin al een groter beroep gedaan op de lichte (opvoed)ondersteuning van de JGZ. De verwachting is dat dit alleen maar zal toenemen. Hierdoor kunnen problemen in een vroeg stadium aangepakt worden en kan zwaardere zorg worden voorkomen. We hebben alle verplichte inspecties voor kinderopvang en peuterspeelzalen uitgevoerd. Ook hebben we op eigen initiatief een extern onafhankelijk onderzoek bij de Inspectie Kinderopvang laten uitvoeren. In lijn met de aanbevelingen van de visitatiecommissie hebben we onder andere extra ingezet op een dialooggerichte werkwijze en communicatie met houders.

We hebben met ouders, vrijwilligers, professionals en vrijetijdsvoorzieningen gewerkt aan een gezonde leefstijl voor Utrechters. Het lidmaatschap van JOGG is verlengd en de samenwerking in G4-verband is gecontinueerd. We subsidiëren de Vereniging Sport Utrecht voor onder andere het stimuleren van De Gezonde Sportvereniging. Steeds meer verenigingen zijn rookvrij of werken hier hard aan. Ook hebben we meegewerkt aan de gezondheidsdagen in buurthuizen en moskeeën in verschillende wijken. Daarnaast hebben we ingezet op voedselvaardigheden en een gezonde voedselomgeving voor kinderen en volwassenen. En hebben we kennis over een gezonde, duurzame voedselomgeving ingebracht in het geactualiseerde Groenstructuurplan. Verder hebben we dit jaar bijgedragen aan het versterken van de Utrechtse armoedeaanpak. Gezondheidsproblemen kunnen leiden tot schulden of armoede en omgekeerd kunnen schulden en armoede ook leiden tot gezondheidsproblemen. Samen met partners in de stad zetten we in op het voorkomen en doorbreken van deze negatieve spiraal. Onze gezondheidsexperts hebben dit jaar geadviseerd bij ruimtelijke ontwikkelingen zoals de Omgevingsvisie Beurskwartier en Lombokplein en de Omgevingsvisie Merwedekanaalzone. Door de Utrechtse leefomgeving zo in te richten dat deze uitnodigt tot bewegen, ontmoeting en je prettig voelen, bevorderen we de gezondheid van onze inwoners.

Veiligheid
2017 was het derde jaar dat het programma veiligheid werd uitgevoerd op basis van het Integraal Veiligheidsplan 2015-2018 (IVP). Daarin heeft de gemeenteraad de doelen, uitgangspunten, resultaten en inspanningen op het gebied van veiligheid vastgesteld.

Het algemene beeld blijft dat Utrecht steeds veiliger wordt. De daling van het aantal in Utrecht geregistreerde misdrijven bevestigt dit beeld (zie bijgevoegde infographic).
Het is positief dat, voor het eerst sinds dat wordt gemeten, in 2017 het percentage bewoners dat onveiligheidsgevoel ervaart in eigen buurt ook is gedaald. Op een trendbreuk wordt gehoopt. Deze positieve resultaten zijn mede te danken zijn aan de grote betrokkenheid en inzet van bewoners, ondernemers en andere maatschappelijke partners en aan de integrale en professionele aanpak van alle veiligheidspartners.

De cijfers geven niet het volledige beeld van de werkelijkheid. Ondermijnende criminaliteit onttrekt zich immers grotendeels aan de waarneming. Het afgelopen jaar zijn belangrijke en noodzakelijke stappen gezet om ondermijning aan te pakken. Genoemd kan worden het tot stand komen van het ondermijningsbeeld voor Overvecht en de uitvoering van handhavingsacties. Met verdieping en verbreding van deze aanpak is gestart.

Cultuur
2017 was het eerste jaar van de cultuurnotaperiode 2017-2020. Van de zeven instellingen waarover de Adviescommissie Cultuurnota 2017-2020 positief had geoordeeld, maar die buiten het budgettaire kader vielen, hebben we er zes in 2017 uit flexibel budget kunnen ondersteunen. Met het oog op de ‘Groei van de Stad’ is het extra toegekende budget van de voorjaarsnota structureel gelabeld aan de Cultuurnota. Dat betekent dat deze zes instellingen ook in de jaren 2018, 2019 en 2020 onderdeel kunnen blijven uitmaken van de Cultuurnota.

Op basis van het advies van de adviescommissie Cultuurnota 2017 – 2020 zijn in de Nota Subsidievoorstellen tien thema’s benoemd, waar we deze cultuurnotaperiode prioriteit aan geven. We hebben deze thema’s gebundeld in twee programmalijnen: ' Cultuur voor iedereen' & 'Ruimte voor talentvolle makers'.

Rondom 'Cultuur voor iedereen' werd in 2017 het netwerk PACT Utrecht gelanceerd. Veel Utrechtse culturele instellingen hebben zich in PACT Utrecht verenigd om inclusiviteit in de culturele sector te bevorderen. Op 30 oktober 2017 vond in TivoliVredenburg een eerste conferentie plaats met als titel 'naar een inclusieve Utrechtse Cultuursector'.

De culturele sector was in 2017 flink in beweging. Er is een landelijke stelselwijziging op komst, we bouwen aan een stevige stedelijke regio en ook het Utrechtse culturele bestel is aan verandering onderhevig. Om in al die dynamiek richting te kunnen blijven geven aan het stedelijk cultuurbeleid hebben we in 2017 een Maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) en verschillende sectoranalyses laten uitvoeren.  

De Stadsschouwburg Utrecht, het Centraal Museum en TivoliVredenburg draaiden in 2017 alle drie weer op volle sterkte. TivoliVredenburg haalde iets meer dan een miljoen bezoekers en het Centraal Museum brak haar eigen record met 310.000 bezoekers. Ook het Spoorwegmuseum, het Universiteitsmuseum en het Catharijneconvent deden het buitengewoon goed.  

2017 was het eerste jaar van Utrecht Marketing, met onder andere een zeer succesvolle Culturele Zondag ‘Utrecht Centraal’ met een optreden van Kensington op het dak van TivoliVredenburg. Ook heeft Utrecht Marketing een zeer geslaagde promotiecampagne voor het Stijljaar gevoerd. De programmastichting RAUM is in 2017 begonnen met de uitvoering van een inhoudelijk kunstprogramma vanuit een (tijdelijk) makersgebouw op het Berlijnplein in Leidsche Rijn Centrum.

’t Hoogt heeft in 2017 een plan ingediend voor een Podium voor Beeldcultuur in de City bioscoop aan de Voorstraat. Dit plan is door de ad-hoc adviescommissie onder leiding van Sandra den Hamer positief beoordeeld als subsidiabel met prioriteit. Echter ontbrak de investeringsbegroting en was daarmee de exploitatie nog onvoldoende duidelijk. Er zijn inmiddels verder uitgewerkte plannen, maar de toekomst van ’t Hoogt is nog onduidelijk.

In aanloop naar de nieuwe licentieperiode voor de lokale Utrecht is in oktober 2017 een stadsbreed en drukbezocht mediadebat georganiseerd in TivoliVredenburg.

Sport
De Utrechtse inwoners zijn tevreden over de fysieke sportinfrastructuur. De bezetting van de binnensport accommodaties en het gebruik van de zwembaden is toegenomen. In 2017 zijn diverse accommodaties toegevoegd en op andere accommodaties zijn vernieuwd. Er zijn vier kunstgrasvelden met rubbergranulaat vervangen door TPE (Thermoplastisch elastomeer). 28 Utrechtse verenigingen hebben energiebesparende maatregelen toegepast en daarvoor gezamenlijk 0,9 miljoen euro geïnvesteerd.

Utrecht telt op dit moment reeds 70 Sport doet Meer verenigingen. De ambitie was om dit in 2020 te bereiken. Er is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst van het netwerk Sport op Maat bekrachtigd. Ook is ingezet op het versterken van het pedagogisch klimaat, onder andere door ‘Sportpedagoog’ (met budget Jeugd gewoon opgroeien) en de Leerlijn Sportief vermogen. Er was in 2017 aandacht voor het stimuleren van een gezonde leefstijl bij verenigingen. Zo hebben nu 21 buitensportverenigingen rookvrije sportvelden en zijn twaalf verenigingen zijn ondersteund in het gezonder maken van de sportkantine. We hebben de mogelijkheden onderzocht om sport in te zetten als middel voor (arbeids)participatie. Voor kinderen in een armoedesituatie is een sport-attributenfonds opgesteld, samen met VSU en Harten voor sport. Er wordt een vangnetregeling leszwemmen getroffen zodat meer kinderen met een zwemdiploma het basisonderwijs verlaten.

Sportverenigingen, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven werken samen in het Utrecht Talent Center (UTC) om het topsportklimaat in Utrecht te versterken met de focus op talentontwikkeling. Samen wordt gekeken naar de missie en visie van het UTC voor de komende jaren, aansluitend op gemeentelijke doelstellingen op het gebied van Utrecht marketing en Healthy Urban Living.

In Utrecht zijn 34 sportevenementen ondersteund vanuit de beleidsregel, waaronder 23 kleinschalige en elf grotere evenementen. Het extra budget voor evenementen is in 2017 ingezet voor het NK Atletiek en EK Voetbal voor Vrouwen. Bij het NK Atletiek vond het onderdeel polsstokhoogspringen succesvol plaats in de binnenstad. Tijdens het EK Voetbal voor Vrouwen was Utrecht één van de zeven speelsteden. Met de uitverkochte openingswedstrijd tussen Nederland en Noorwegen en een Oranje fanwalk vanuit de Neude naar stadion Galgenwaard kreeg Utrecht veel landelijke exposure. In totaal kwamen bijna 40.000 bezoekers naar het stadion en werd het evenement met een positief rapportcijfer van 8,4 beoordeeld. De huldiging van de Oranje Leeuwinnen in Park Lepelenburg maakte het Utrechtse feest compleet. Voor de mogelijke organisatie van de start van de Vuelta in Utrecht in 2020 is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd.

Vastgoed
De gemeente wil ruimte bieden aan activiteiten die een bijdrage leveren aan de
Utrechtse gemeentelijke doelstellingen van de verschillende beleidssectoren. Hiervoor levert de gemeente Utrecht een efficiënte en optimale vastgoeddienstverlening aan klanten die vastgoed van de gemeente gebruiken of willen laten realiseren voor hun doelen.
We beheren accommodaties met een maatschappelijke toekomstwaarde in
dienst van gemeentelijke beleidsdoelen of (laten) deze realiseren. Dit doen wij door:

  • het beoogde maatschappelijk rendement mogelijk te maken;
  • het maatschappelijke vastgoed duurzaam en flexibel te laten functioneren;
  • de ruimtelijke, functionele en financiële kwaliteit te optimaliseren;
  • integraal portefeuillemanagement uit te voeren.