Product	Begroot	Realisatie	Verschil
Werkgelegenheidsoffensief	1.077	788	289
Sociale Werkvoorziening	22.127	22.148	-21
Reïntegratie	17.712	16.607	1.105
OV Versnelling-Werk en Ondernemerschap	250	258	-8
Verstrekken bijstandsuitkering	16.599	26.122	-9.523
Schulddienstverlening	1.699	1.208	491
Minimabeleid	23.272	20.337	2.935
Totaal saldo	82.736	87.468	-4.733

Doelstellingen

Doelstelling 1

Utrecht is een vitale stad

Subdoelstelling

Voldoende werkgelegenheid in Utrecht

Werkgelegenheid is belangrijk voor de stad en haar inwoners. Inwoners werken om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Niet minder belangrijk: werk biedt bewoners de mogelijkheid om zich te ontwikkelen, te emanciperen en deel te nemen aan de samenleving. Daarnaast biedt het jongeren de ruimte zich te ontwikkelen en talenten te benutten. Voor iedereen die kan werken moet dat perspectief aanwezig zijn. Bij deze subdoelstelling zijn geen indicatoren opgenomen.

Effectindicator		Nulmeting	Doelstelling 2016	Realisatie 2016	Doelstelling 2017	Realisatie 2017	Doelstelling 2018	Toelichting & details

Inzet werkgelegenheidsoffensief

De initiatieven via de actielijnen, zoals verwoord in de uitvoeringsnota Werken aan Werk, zijn voortgezet. De projecten zoals bijvoorbeeld de techniekpact en Utrecht Works zijn in het afgelopen jaar succesvol uitgevoerd. Daarnaast is de jaarlijkse uitgave van de arbeidsmarktmonitor geborgd. Verschillende thema’s in de samenwerking vragen een langere voorbereidingstijd. Zo wordt er gezamenlijk met het onderwijs gewerkt aan het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten en zijn we met het onderwijs en bedrijfsleven in gesprek over een betere aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.

Prestatie-indicator		Nulmeting	Doelstelling 2016	Realisatie 2016	Doelstelling 2017	Realisatie 2017	Doelstelling 2018	Toelichting & details

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Lasten

06-1-1-1	Inzet werkgelegenheidsoffensief	774	682	996	1.077	788	289	677
Totaal Lasten		774	682	996	1.077	788	289	677
Saldo baten en lasten		-774	-682	-996	-1.077	-788	289	-677
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		0	0	0	80	80	0	0
Saldo na mutaties reserves		-774	-682	-996	-997	-708	289	-677
Bedragen zijn in duizenden euro's

Financiële toelichting
Hieronder lichten wij de financiële ontwikkelingen per doelstelling toe.

Inzet werkgelegenheidsoffensief
De lasten in het werkgelegenheidsoffensief zijn 0,289 miljoen euro lager dan begroot. In de voorjaarsnota 2016 zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor Werken aan Werk, die zijn verdeeld over de producten Economie en Werk en Inkomen. Een aantal projecten is in de loop van 2017 gestart en zal verder gaan in 2018. Dit leidt op het werkgelegenheidsoffensief tot een onderbesteding van 0,177 miljoen euro. Overige oorzaken leiden tot 0,112 miljoen euro lagere lasten.

Meer details

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Lasten
06-1-1-1	Inzet werkgelegenheidsoffensief
6230	Werkgelegenheidsoffensief	774	682	996	1.077	788	289	677
Totaal Lasten		774	682	996	1.077	788	289	677
Saldo baten en lasten		-774	-682	-996	-1.077	-788	289	-677
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		0	0	0	80	80	0	0
Saldo na mutaties reserves		-774	-682	-996	-997	-708	289	-677
Bedragen zijn in duizenden euro's

Investeringen

Voor deze subdoelstelling zijn investeringen niet van toepassing.

Subsidies

Prestatie- doelstelling	Subsidie- doelstelling	Omschrijving Subsidiedoelstelling	Begroting 2017	Realisatie 2017	Verschil
	Utrecht heeft voldoende werkgelegenheid	Het ondersteunen van mensen richting werk en het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt.	185	370	0
	Versnelling Overvecht Werk en ondernemerschap	Versnelling Overvecht Werk en ondernemerschap	0	22	0
Totaal Prestatiedoelstelling 1.1.1 Inzet werkgelegenheidsoffensief			185	392	0
Totaal Subdoelstelling			185	392	0
Bedragen zijn in duizenden euro's

Klik hier om naar het overzicht van de subsidies te gaan.

Doelstelling 2

Utrechters werken of participeren naar vermogen en zijn zelfredzaam

Subdoelstelling

Utrechtse bijstandsgerechtigden werken of participeren naar vermogen in samenwerking met het bedrijfsleven

De opgave van de Participatiewet is om mensen, ook degenen met een arbeidshandicap, te laten werken naar vermogen. In 2017 zijn er 1.139 mensen uitgestroomd uit de uitkering naar werk. Het totaal aantal gerealiseerde plaatsingen op werk is 2.957. In 2017 zijn 136 jongeren uitgestroomd naar een opleiding. In dit aantal zijn ook de jonge statushouders meegenomen. Deze zijn eerder niet meegeteld.

Samen met het bedrijfsleven zorgen wij ervoor dat Utrechters met een arbeidshandicap werken of participeren naar vermogen

De Utrechtse arbeidsmarkt is groter dan alleen de stad Utrecht. Daarom is de samenwerking in de Utrechtse Werktafel, het regionaal werkbedrijf van onze arbeidsmarktregio, zo belangrijk. Hier werken we aan het realiseren van een inclusieve arbeidsmarkt, een arbeidsmarkt met kansen voor iedereen, kwetsbare jongeren, ouderen, statushouders en mensen met een arbeidsbeperking. Binnen deze brede doelstelling valt ook het realiseren van de banenafspraak. De regionale samenwerking op het terrein van Werk en Inkomen is in 2017 een nieuwe fase in gegaan. Wat we hebben bereikt is dat de samenwerking is verbreed. In een bestuurlijke bijeenkomst van de SchoolWerkt Agenda en de Utrechtse Werktafel is er overeenstemming bereikt over een gezamenlijke strategische agenda met drie actielijnen:

Een krachtige regio.
Het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt
Het geven van een extra impuls aan de banenafspraak.

Op dit moment worden deze actielijnen uitgewerkt. De meest recente cijfers over de realisatie van de banenafspraak zijn van eind tweede kwartaal 2017. Op dat meetmoment waren er sinds de nulmeting 1079 extra banen gerealiseerd in de regio. Om te stimuleren dat werkgevers ook werkzoekenden met een lagere loonwaarde in dienst nemen zetten we loonkostensubsidie naar loonwaarde in. Ondanks de toename in aanvraag voor deze subsidie, is ook in 2017 beperkt loonkostensubsidie verstrekt. Dit komt doordat loonkostensubsidie vaak nog kortdurend wordt ingezet. Dit is om verschillende redenen; bijvoorbeeld omdat een werkplek in de praktijk niet passend blijkt waardoor een werknemer uitvalt en omdat werkgevers vaak werken met tijdelijke contracten.

Effectindicator

Nulmeting

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

Doelstelling 2017

Realisatie 2017

Doelstelling 2018

Toelichting & details

E.2.1.1.1

Wijziging aantal bijstandsgerechtigden die werken of participeren ten opzichte van afgelopen jaar (Utrecht)

+5,6%

+5,0%

+1,0%

+0,14%

+1,0%

E2.1.1.1

Wijziging aantal bijstandsgerechtigden die werken of participeren ten opzichte van afgelopen jaar (landelijk)

+2,5%

+4,3%

+1,2%

-1,4%

1,2%

E2.1.1.2

Uitstroom uit de bijstand naar werk: volwassenen en jongeren

1.000

1.004

1.000

1.139

1.200

Begeleiden en faciliteren werkloos werkzoekenden, waarbij we streven naar regulier, betaald werk, werken met tijdelijke subsidie of werken met behoud van uitkering

Uitstroom en plaatsing op werk
Uitstroom en plaatsing op werk laat ook dit jaar weer een stijgende lijn zien. Door te werken met arbeidsmarktprofielen kunnen wij een betere match maken tussen de vraag op de arbeidsmarkt en de competenties en vaardigheden van de werkzoekende. Hierdoor zijn wij in staat om het werkaanbod (onder andere vacatures, werkervaringsplaatsen, BBL-trajecten) en het kandidatenaanbod beter op elkaar te laten aansluiten. Het resultaat is meer plaatsingen op werk en uitstroom naar werk dan in 2016.

In aanvulling op de reguliere dienstverlening zijn we in 2017 met nieuwe vormen van dienstverlening gestart voor werkzoekenden van 50 jaar of ouder en statushouders. We werken samen met UWV in een pilot om instroom in de bijstand te voorkomen. Om het groeiende aantal statushouders te kunnen begeleiden naar werk is er geïnvesteerd in uitbreiding van het team statushouders. De individuele begeleiding door aangewezen werkmatchers vormt de basis van de dienstverlening. Het convenant met het UAF is verlengd en het aantal begeleidingstrajecten is uitgebreid. In totaal zijn er 100 studenten begeleid door het UAF. De taalondersteunende werkervaringsplaats is een zeer geschikt instrument voor statushouders om inzicht te krijgen in mogelijkheden van werk in Nederland. Ook tijdens het matchingsevent zijn deze werkervaringsplaatsen weer volop ingezet.

De begeleiding naar werk richt zich niet alleen op regulier werk maar ook op zelfstandig ondernemer-schap. Met de beleidsregel 'Zelfstandige activiteiten op bescheiden schaal' is een regeling gecreëerd die het aantrekkelijker maakt om vanuit de bijstand part time als zelfstandig ondernemer aan de slag te gaan. In 2017 hebben twintig bijstandsgerechtigden deelgenomen aan deze regeling.

Dienstverlening aan kwetsbare jongeren
In 2017 hebben we de sluitende aanpak voor jongeren in een kwetsbare positie geïntensiveerd. Wij zorgen samen met de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaters (RMC) en de scholen voor praktijk en voortgezet speciaal onderwijs voor een goede overgang naar vervolgonderwijs of werk, onder andere door uitstroomgesprekken te voeren. Door gebruik te maken van elkaars expertise voorkomen we dat jongeren uit beeld raken en kunnen we goed begeleiden naar werk of vervolgopleiding. Een concreet voorbeeld is dat Werk Inkomen gebruik maakt van de expertise van RMC bij het uitvoeren van de scholingsplicht voor jongeren die zich bij Werk en Inkomen melden voor bijstand. De succesvolle elementen uit het regionale actieplan jeugdwerkloosheid, zoals de inzet van jobhunters voor de ondersteuning van jongeren in kwetsbare posities zijn onderdeel geworden van de reguliere dienstverlening.

Samenwerking met UW
Voor UW zien wij een belangrijke rol weggelegd in de arbeidsontwikkeling en plaatsing van personen met een verminderde loonwaarde. De met UW ingezette gesprekken om te komen tot een andere rol in 2017 hebben geleid tot een ondernemingsplan Toekomst UW. Dit plan beschrijft hoe UW zich tot 2022 transformeert tot een kleiner en flexibel bedrijf dat sneller kan inspelen op veranderingen op de arbeidsmarkt. Daarnaast wordt UW minder afhankelijk van de gemeente waarbij de financiële risico’s voor de gemeente worden afgebouwd. Bij al deze veranderingen blijft de dienstverlening aan de Wsw doelgroep op peil. In 2017 heeft de Werktraining van UW plaats gemaakt voor het project Maatwerk. In zes maanden tijd worden mensen getraind en geschoold om uitgeplaatst te worden op regulier werk bij voorkeur bij reguliere werkgevers. Inzet hierbij is een individuele aanpak toegespitst op datgene wat de persoon nodig heeft.

Participeren naar vermogen
Als uitstroom naar werk of plaatsing op werk (nog) niet mogelijk is, zetten we in op participeren naar vermogen.

Om in het project 'Versnelling Overvecht' ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen kunnen meedoen hebben we net als in 2016 onze wijkcontactdagen in Overvecht geïntensiveerd en is ‘WenI in de wijk’ inmiddels een veel gebruikte vraagbaak voor de bewoners van Overvecht. Verder hebben wij meer mensen kunnen bereiken door de inzet van drie extra wijkcontactdagen in Overvecht (circa vijfhonderd extra gesprekken). Nu in de praktijk blijkt dat deze aanpak werkt en de wijkcontactdagen goed worden bezocht wordt de aanpak uitgebreid naar andere wijken.
Met het project OpMaat bieden we mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt (arrangement 4) de mogelijkheid om zich verder te ontwikkelen met als hoogste doel betaald werk. Om deze mogelijkheid voor hen te behouden is dit project eind 2017 met een jaar verlengd. Het netwerk ”aan de slag in Utrecht“ dat OpMaat uitvoert, is ook gevraagd om Beschut werk met wettelijk minimumloon uit te voeren. We hadden graag eerder willen starten met de uitvoering van nieuw beschut maar dat is helaas niet gelukt. In het najaar van 2017 zijn we tot overeenstemming gekomen met twee partijen. Eind 2017 is de raad akkoord gegaan met de uitvoering van nieuw beschut werk.

In het kader van meedoen en participeren naar vermogen hebben wij samen met partners in de stad een verkenning gedaan naar de wensen en kansen voor inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Dit heeft er onder andere toe geleid dat we zijn gestart met het uitwerken van een gezamenlijke pilot waarin het bieden van perspectief centraal staat.

Organiseren van betaald werk voor personen die behoren tot de doelgroep van de Wsw (begeleid werken of wsw-dienstbetrekking)

De dienstverlening aan mensen met een Wsw dienstbetrekking is in 2017 op peil gebleven. Het personeelsbestand Wsw is, zoals voorzien met het beëindigen van de toegang tot de Wsw, verder gedaald.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

Doelstelling 2017

Realisatie 2017

Doelstelling 2018

Toelichting & details

P2.1.1.1

Aantal plaatsingen op werk: volwassenen en jongeren

3.000

2.745

3.000

2.957

3.000

P2.1.1.2

Aantal plaatsingen op school jongeren

150

154

150

126

P2.1.2

Realisatie taakstelling Wsw-dienstbetrekking en begeleid werken

709

688

668

772

n.v.t.

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Baten

06-2-1-1	Re-integratie	1.008	2.240	0	0	2.961	2.961	0
06-2-1-2	Sociale werkvoorziening	3.972	4.192	3.972	4.063	159	-3.904	3.972
Totaal Baten		4.980	6.433	3.972	4.063	3.120	-944	3.972
Lasten

06-2-1-1	Re-integratie	19.545	18.981	17.808	17.962	19.826	-1.864	18.551
06-2-1-2	Sociale werkvoorziening	24.937	24.658	22.885	26.190	22.307	3.883	24.551
Totaal Lasten		44.483	43.639	40.693	44.152	42.133	2.019	43.102
Saldo baten en lasten		-39.502	-37.206	-36.720	-40.089	-39.013	1.076	-39.129
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		874	874	0	1.546	1.537	-9	0
Saldo na mutaties reserves		-38.628	-36.332	-36.720	-38.543	-37.476	1.067	-39.129
Bedragen zijn in duizenden euro's

Financiële toelichting
Hieronder lichten wij de financiële ontwikkelingen per doelstelling toe.

Re-integratie
De baten op de doelstelling Re-integratie zijn 2,961 miljoen euro hoger dan begroot. De belangrijkste financiële ontwikkelingen worden hieronder toegelicht.

Gemeente Utrecht ontvangt als centrumgemeente de ESF subsidie van de pro-vso scholen, wat leidt tot 1,312 miljoen euro hogere baten. Deze subsidie is doorbetaald aan de scholen.
De subsidie ESF Actieve Inclusie voor de periode 2015 en 2016 is voorlopig vastgesteld, dit leidt tot 0,669 miljoen euro hogere baten die niet zijn begroot.
Het huidige subsidietijdvak voor ESF Actieve Inclusie loopt tot 2018. De daadwerkelijk te ontvangen subsidieopbrengst is afhankelijk van de subsidievaststelling in 2019. We hebben voorzichtigheidshalve de baten van deze subsidieperiode geraamd op het werkelijk uitgegeven bedrag. Dit leidt tot 0,957 miljoen euro hogere baten. Overige baten leiden tot 0,023 hogere baten dan begroot.

De lasten op het programma re-integratie zijn 1,864 miljoen euro hoger dan begroot. De belangrijkste financiële ontwikkelingen worden hieronder toegelicht.

De gemeente Utrecht financiert als centrumgemeente het regionale bestedingsplan ESF voor. Dit leidt tot 1,549 miljoen euro hogere lasten. Daarnaast ontvangen we als centrumgemeente de ESF subsidie van de pro-vso scholen. Het doorbetalen van deze subsidie aan de scholen leidt tot 1,312 miljoen euro hogere lasten.
De lasten op re-integratieactiviteiten in het ondersteuningsmodel zijn 0,864 miljoen euro lager dan begroot. Dit heeft onder meer te maken met het later realiseren van nieuw beschut werk en de nog beperkte inzet van loonkostensubsidie.
De lasten voor de Sociaal Medische Indicatie kinderopvang zijn 0,154 lager dan begroot.
De middelen die bij meicirculaire zijn ontvangen voor klantprofielen zijn nog niet besteed in 2017, hierdoor zijn de lasten 0,089 miljoen euro lager dan begroot.
De doorbelasting van apparaatskosten leidt tot 0,139 miljoen euro hogere lasten. Zie ook verstrekken bijstand.

Sociale werkvoorziening
Het Rijk heeft in de meicirculaire 2017 de verdeling van de Wsw middelen aangepast. Vanaf 2017 is het uitgangspunt voor deze verdeling de gemeente waar een Wsw-er een dienstverband heeft in plaats van de woongemeente. Hierdoor ontvangen wij vanaf 2017 voor de in Utrecht werkende Wsw-ers het volledige budget rechtstreeks van het Rijk. Zoals gemeld in het Dashboard Werk en Inkomen 3e kwartaal 2017 hebben wij op basis van de mei- en septembercirculaire gemeentefonds de prognose aangepast naar 787. De realisatie is in 2017 uitgekomen op 772.

De baten zijn 3,904 miljoen euro lager. Dit wordt voor een bedrag van 3,972 miljoen euro verklaard door de gewijzigde verdeelsystematiek. Overige oorzaken leiden tot 0,067 miljoen euro hogere baten.

De lasten zijn 3,883 miljoen lager. Belangrijkste verklaring is de gewijzigde verdeelsystematiek. Hierdoor zijn de lasten (en baten) 3,972 miljoen euro lager. Daarnaast zijn de lasten voor de uitvoering van de WSW per saldo 0,075 miljoen euro hoger dan begroot. Binnen dit saldo is enerzijds sprake van lagere lasten als gevolg van de lagere realisatie van arbeidsplaatsen dan door het Rijk voorzien en anderzijds hogere lasten in verband met transitiekosten die gemoeid zijn met het eind 2017 vastgestelde ondernemingsplan UW.

Verbonden partijen

Bijdrage UW Holding 3,150 miljoen euro.

Meer details

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Baten
06-2-1-1	Re-integratie
6226	Reïntegratie	1.008	2.240	0	0	2.961	2.961	0
6368	OV Versnelling-Werk en Ondernemerschap	0	0	0	0	0	0	0
06-2-1-2	Sociale werkvoorziening
6224	Sociale Werkvoorziening	3.972	4.192	3.972	4.063	159	-3.904	3.972
Totaal Baten		4.980	6.433	3.972	4.063	3.120	-944	3.972
Lasten
06-2-1-1	Re-integratie
6226	Reïntegratie	19.395	18.867	17.558	17.712	19.568	-1.856	18.301
6368	OV Versnelling-Werk en Ondernemerschap	150	114	250	250	258	-8	250
06-2-1-2	Sociale werkvoorziening
6224	Sociale Werkvoorziening	24.937	24.658	22.885	26.190	22.307	3.883	24.551
Totaal Lasten		44.483	43.639	40.693	44.152	42.133	2.019	43.102
Saldo baten en lasten		-39.502	-37.206	-36.720	-40.089	-39.013	1.076	-39.129
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		874	874	0	1.546	1.537	-9	0
Saldo na mutaties reserves		-38.628	-36.332	-36.720	-38.543	-37.476	1.067	-39.129
Bedragen zijn in duizenden euro's

Investeringen

Voor deze subdoelstelling zijn investeringen niet van toepassing.

Subsidies

Prestatie- doelstelling	Subsidie- doelstelling	Omschrijving Subsidiedoelstelling	Begroting 2017	Realisatie 2017	Verschil
	Loonkostensubsidie	Loonkostensubsidie aan werkgevers die mensen uit de doelgroep WWB in dienst nemen.	1.400	420	0
	Activering jongeren	Stimuleren eigen kracht en activering van kwetsbare jongeren.	87	90	0
	Bestrijding Jeugdwerkeloosheid	Werkgeversinstrumenten Regionaal Actieplan Jeugdwerkloosheid.	220	37	0
Totaal Prestatiedoelstelling 2.1.1 Re-integratie			1.707	547	0
	Wet Sociale werkvoorziening	Uitvoering sociale werkvoorziening en begeleid werken.	16.431	19.498	0
Totaal Prestatiedoelstelling 2.1.2 Sociale Werkvoorziening			16.431	19.498	0
Totaal Subdoelstelling			18.138	20.045	0
Bedragen zijn in duizenden euro's

Klik hier om naar het overzicht van de subsidies te gaan.

Doelstelling 3

Utrechters worden niet financieel belemmerd om deel te nemen aan het maatschappelijk leven

Subdoelstellingen

Elke Utrechter die daar recht op heeft ontvangt een bijstandsuitkering

Utrecht sluit het jaar af met 10.124 huishoudens. De prognose voor eind 2017 was vastgesteld op 10.200. In het eerste halfjaar zagen we het aantal huishoudens in de bijstand toenemen. Utrecht had voor 2017 een flinke opdracht voor de huisvesting van statushouders (668 personen), dit heeft gezorgd voor een hoge instroom in de bijstand en een stijging van het totale bestand. Deze ontwikkeling was, na de instroom vanuit de WW, de meest voorkomende reden voor instroom.
De uitstroom bleef wat achter onder andere door de verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd

In de tweede helft van 2017 zagen we het aantal huishoudens in de bijstand dalen. Dit was voornamelijk het effect van positieve conjuncturele ontwikkelingen en door extra aandacht in de uitvoering bij het nakomen van verplichtingen. Dit heeft ertoe geleid dat het bestand daalde en uiteindelijk uitkwam op de eindstand van 10.124.

Effectindicator

Nulmeting

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

Doelstelling 2017

Realisatie 2017

Doelstelling 2018

Toelichting & details

E3.1.1

Aantal huishoudens met bijstandsuitkering

10.450

10.100

10.165

10.124

<9.900

Rechtmatig en doelmatig verstrekken van bijstandsuitkeringen

Binnen de G4 zijn we gestart met een project om uiteindelijk te komen tot een nieuwe aanpak met als doel eenvoudigere inkomstenverrekening en minder inkomensonzekerheid. Zodra bijstands-gerechtigden (deeltijd) gaan werken, ervaren zij veelal veel inkomensonzekerheid. Dit is niet stimulerend voor het aannemen of aanhouden van parttime werk. Met de nieuwe aanpak willen we deze onzekerheid zoveel als mogelijk wegnemen en navorderingen vermijden.

Ook de digitale dienstverlening is verder vormgegeven en geoptimaliseerd. Een bijstandsuitkering wordt sinds 2017 via een digitaal portaal, een persoonlijke webpagina, aangevraagd. Hierdoor is het aanvragen van een uitkering gemakkelijker en overzichtelijker geworden voor de bijstandsgerechtigde.

Op 1 januari 2017 is de nieuwe Fraudewet ingegaan, met een versoepeling van regelgeving tot gevolg. Hierin is onder andere de hoogte van de boete gematigd en wordt rekening gehouden met de omstandigheden van de betrokkenen. Dit past bij onze inzet waarbij we doen wat nodig is en maatwerk leveren als de situatie daarom vraagt.

Op het terrein van handhaving vindt er in themaonderzoeken steeds meer samenwerking binnen de gemeente plaats om integraal fraudezaken aan te pakken. Door middel van meer aandacht voor preventie, middels voorlichting en goede dienstverlening, wordt ingezet op het verminderen van het aantal mensen dat zich (onbewust) niet aan de regels houdt. Onze onderzoeksactiviteiten, in het kader van ‘hoogwaardig handhaven’ hebben zich in 2017 gericht op nieuwe aanvragen, themagerichte onderzoeken en individuele signalen en projecten vanuit de impulslijnen. Deze aanpak heeft in 2017 geresulteerd in 417 beëindigingen.

Op het terrein van incasso zijn diverse verbeteringen afgelopen jaar aangebracht om onder de doelgroep de nalevingsbereidheid tot terugbetaling te verhogen. Zo zijn de mogelijkheden voor betaling eenvoudiger geworden door middel van het gebruik van mobiele pinapparatuur en de invoering van IDEAL.

Eind 2017 is ruim 92% van de aanvragen binnen de wettelijke termijn van acht weken afgehandeld. Het totaal aantal bezwaarschriften over 2017 is met ruim 440 gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor. Het totaal over 2017 bedraagt 927.

Maatregelen
De zitting in het hoger beroep tegen de BUIG beschikking over 2015 heeft nog niet geleid tot een uitspraak in 2017. Wij verwachten nu medio 2018 de uitspraak te krijgen. Wij hebben daarnaast in 2017 samen met de G4 en VNG acties gehouden tegen de onverklaarbare en negatieve herverdeel-effecten uit het verdeelmodel BUIG. Resultaat hiervan is dat er een brede gemeenlijke coalitie is tegen het model en het huidige vangnet. Het verdeelmodel 2018 is al iets verbeterd en er zijn toezeggingen gedaan om verdeelmodel 2019 verder te verbeteren. Om het vangnet BUIG veilig te stellen en de trend van stijgende uitkeringen en uitkeringslasten te doorbreken heeft Werk en Inkomen drie impulslijnen in de dienstverlening ontwikkeld en ingezet. Een combinatie van intensievere werkdienstverlening, voorlichting en vervolgens (strengere) handhaving op het niet naleven hiervan. In het najaar van 2017 zijn wij gestart met de impulslijnen BUIG en wij komen in het eerste kwartaal van 2018 terug met de resultaten.

Ook het onderzoek Weten wat Werkt kan bijdragen als maatregel voor het Vangnet om onder andere tekorten op BUIG terug te dringen. Na het raadsbesluit op 21 december 2017 inzake de verordening Tegenprestatie kan er nu definitief een start met het meerjarig onderzoek Weten wat Werkt worden gemaakt.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

Doelstelling 2017

Realisatie 2017

Doelstelling 2018

Toelichting & details

P3.1.1a

Aantal beëindigde en niet toegekende bijstandsuitkeringen door handhaving

375

276

375

417

375

P3.1.1b

Bedrag incasso op openstaande schuld bij voormalig bijstandsgerechtigden

3 miljoen

2,6 miljoen

3 miljoen

2,9 miljoen

3 miljoen

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Baten

06-3-1-1	Verstrekken bijstand	151.047	139.901	150.860	151.047	141.088	-9.959	151.047
Totaal Baten		151.047	139.901	150.860	151.047	141.088	-9.959	151.047
Lasten

06-3-1-1	Verstrekken bijstand	165.444	164.173	163.632	167.646	167.210	436	170.148
Totaal Lasten		165.444	164.173	163.632	167.646	167.210	436	170.148
Saldo baten en lasten		-14.397	-24.272	-12.772	-16.599	-26.122	-9.523	-19.101
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		0	0	0	0	0	0	0
Saldo na mutaties reserves		-14.397	-24.272	-12.772	-16.599	-26.122	-9.523	-19.101
Bedragen zijn in duizenden euro's

Financiële toelichting
Hieronder lichten wij de financiële ontwikkelingen per doelstelling toe.

Verstrekken bijstand
De gebundelde rijksuitkering BUIG is veel lager dan benodigd. Het totale tekort is 9,523 miljoen euro.
In de baten is rekening gehouden met de aanspraak die we doen op de vangnetregeling.

Baten
De baten zijn 9,959 miljoen euro lager dan begroot. De systematiek voor het begroten van de bijstand is dat we deze budgettair neutraal ramen. Dat wil zeggen dat we veronderstellen dat de Rijksuitkering die we ontvangen gelijk is aan de uitkeringslasten. Bij de eerste begrotingswijziging 2018 hebben wij de begroting voor 2018 aangepast op de nieuwe BUIG beschikking. De baten zijn begroot op basis van de oude systematiek waardoor deze ongeveer 8,090 miljoen euro te hoog zijn. Daarnaast zijn de andere belangrijke oorzaken hieronder toegelicht:

Het definitieve BUIG budget voor 2017 is 127,750 miljoen euro. Dit is ruim 1 miljoen euro meer dan de voorlopige beschikking over 2017. Het effect van een groter budget is dat het eigen risico van de gemeente voor de vangnetuitkering stijgt. Hierdoor ontvangen wij minder baten uit de vangnetregeling. Dit zorgt voor een nadeel van 0,178 miljoen euro in 2017.
De baten voor de vangnetuitkering 2016 en 2017 zijn lager dan begroot. Dit komt doordat het bedrag van de door de accountant gerapporteerde en onrechtmatige en onzekere bestedingen van de uitkering uit het vangnet worden gehaald. Wij ontvangen hierdoor minder baten uit de vangnetregeling. Voor 2016 en 2017 betekent dit respectievelijk 0,523 miljoen euro en 0,498 miljoen euro lagere baten dan begroot. Daarnaast worden enkele kosten van verstrekkingen niet meegenomen in de vangnetregeling. Dit zorgt voor lagere baten van 0,670 miljoen euro.

Lasten
Per saldo zijn de lasten 0,436 miljoen euro lager dan begroot. Doordat de aantallen van de sociale uitkeringen afweken van de begroting zijn de lasten in totaal 0,984 miljoen euro lager dan begroot.

Aan de andere kant leidt de doorbelasting van apparaatskosten tot 0,548 miljoen euro hogere lasten.

Via de kostenverdeling worden de apparaatskosten exclusief overheadkosten verdeeld naar de verschillende prestatiedoelstellingen van het programma Werk en Inkomen. De lasten als gevolg van de doorbelasting zijn in totaal voor alle prestatiedoelstellingen samen 0,9 miljoen euro hoger dan begroot. Deze hogere lasten zijn als volgt opgebouwd: 0,860 miljoen euro tekort op contributie Wigo4it, 0,9 miljoen euro tekort niet begrote kosten overplaatsbaren en voormalig personeel, en een overschot van 0,8 miljoen euro op de impulslijnen BUIG doordat pas in het najaar is gestart met de impulslijnen.

Verbonden partijen

Bijdrage aan Wigo4it 1,867 miljoen euro .

Meer details

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Baten
06-3-1-1	Verstrekken bijstand
6221	Verstrekken bijstandsuitkering	151.047	139.901	150.860	151.047	141.088	-9.959	151.047
Totaal Baten		151.047	139.901	150.860	151.047	141.088	-9.959	151.047
Lasten
06-3-1-1	Verstrekken bijstand
6221	Verstrekken bijstandsuitkering	165.444	164.173	163.632	167.646	167.210	436	170.148
Totaal Lasten		165.444	164.173	163.632	167.646	167.210	436	170.148
Saldo baten en lasten		-14.397	-24.272	-12.772	-16.599	-26.122	-9.523	-19.101
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		0	0	0	0	0	0	0
Saldo na mutaties reserves		-14.397	-24.272	-12.772	-16.599	-26.122	-9.523	-19.101
Bedragen zijn in duizenden euro's

Investeringen

Voor deze subdoelstelling zijn investeringen niet van toepassing.

Subsidies

Voor deze subdoelstelling zijn subsidies niet van toepassing.

Geen Utrechter wordt vanwege financiële belemmeringen in zijn/haar participatie belemmerd

Met de vernieuwde armoedeaanpak streven we ernaar dat mensen ondanks een laag inkomen mee kunnen doen in de maatschappij en kinderen de kans krijgen hun talenten te ontwikkelen. Het percentage mensen dat aangeeft mee te doen ondanks dat ze moeite hebben met rondkomen is gestegen van 51% in 2015 naar 56% in 2017.

Effectindicator

Nulmeting

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

Doelstelling 2017

Realisatie 2017

Doelstelling 2018

Toelichting & details

E3.2.1.1

Bereik armoederegelingen U-pas

≥90%

93%

≥90%

E3.2.1.1

Bereik armoederegelingen Individuele inkomenstoeslag (voorheen ldt)

≥90%

98%

≥90%

E3.2.1.1

Bereik armoederegelingen ziektekostenverzekering

67%

≥70%

63%

≥40%

E3.2.1.2

Van alle Utrechters die aangeven slecht te kunnen leven van hun inkomen stijgt het percentage dat 'weinig tot geen problemen ervaart met meedoen'

48%

54%

56%

53%

Bestrijden van armoede door financiële ondersteuning van huishoudens met een vastgesteld maximum inkomen

In 2017 hebben we verder uitvoering gegeven aan de armoedeaanpak. Binnen de armoedeaanpak ligt een belangrijke focus op vroegtijdig signaleren en voorkomen van armoede en schulden. De preventieve ondersteuning rond levensgebeurtenissen is voortgezet en verder uitgebreid. Naast (echt)scheiding en ontslag worden nu ook workshops aangeboden rond de levensgebeurtenissen
achttien jaar worden, arbeidsongeschikt worden, pensioen en overlijden partner. De aanpak vroegsignalering van betalingsachterstanden is goed verankerd in de pilotwijken en de voorbereiding zijn getroffen om vanaf 2018 uit te breiden naar andere wijken.

Speciale aandacht is er voor kinderen en jongeren die opgroeien in armoede. Met de extra gelden vanuit het Rijk voor kinderen in armoede is het U-pas kindpakket uitgebreid met schoolspullen en zijn onder andere een Utrechts sportattributenfonds en de zwemvangnetregeling geïntroduceerd. Daarnaast hebben we een impuls gegeven aan bestaande initiatieven voor wijkactiviteiten: de buurtsportclubs en schoolschaakprojecten. Ook zijn we gestart met het bevragen en betrekken van kinderen en jongeren over het meedoen in de wijk. In september is het fonds voor jongeren gestart, waarbij we voor gemotiveerde jongeren problematische schulden afkopen (revolverend fonds) en hen ondersteunen bij werken aan hun toekomstperspectief. Eind 2017 kwamen 18 jongeren in aanmerking voor het fonds (van de twintig beschikbare plaatsen).

De U-pas en de U-polissen, de collectieve zorgverzekering voor minima (CZM) zijn de basis regelingen waar iedereen met een inkomen tot 125% van de bijstandsnorm gebruik van kan maken. Per 1 juli 2017 is het nieuwe U-pasbureau gestart en is de verordening aangepast zodat een breder aanbod gericht op meedoen, waaronder laagdrempelig wijkaanbod, mogelijk is. Het gebruik van het U-pasbudget is zowel onder kinderen (van 66% in U-pas jaar 2015/2016 naar 80% in 2016/2017) als volwassenen (van 17% naar 31%) gestegen. Ook is actief ingezet op de uitbreiding van de kortingspas, de kwaliteit van het aanbod en voorlichting.

De aanbesteding van de collectieve zorgverzekering voor minima heeft ertoe geleid dat de U-polis vanaf 2018 door Zorg en Zekerheid wordt aangeboden. Hiermee hebben we de continuïteit van deze regeling gewaarborgd. In het najaar van 2017 is een intensieve campagne gestart om zoveel mogelijk mensen over te laten stappen. De eerste resultaten laten zien dat een groot deel van de verzekerden is overgestapt naar deze nieuwe polis.

Door de groei van de stad en het beter kunnen bereiken van mensen in armoede zien we het beroep op de individuele inkomenstoeslag en bijzondere bijstand toenemen. De kosten voor beschermingsbewind binnen de bijzondere bijstand blijven ondanks onze inzet (zoals ontwikkeling alternatieve lichtere voorziening en lobby richting het Rijk) stijgen. Dit komt overeen met het landelijke beeld. Het nieuwe regeerakkoord biedt een nieuw aanknopingspunt, daarin wordt adviesrecht voor gemeenten in de gerechtelijke procedure voor schuldenbewind aangekondigd.

Per september 2017 is samen met de corporaties de pilot huurkorting gestart voor mensen met een laag inkomen en een hoge huur. Hiervan hebben 1.504 huishoudens gebruik gemaakt.

De buurtteams zijn al meer dan een jaar de toegang tot hulp bij financiële problemen en schulden. In dit jaar is de samenwerking tussen de schulddienstverlening en de buurtteams verder geïntensiveerd. Met de citydeal Inclusieve stad bieden we steeds vaker een maatwerkoplossing waarbij (grotere) schulden worden voorkomen. Ondanks al onze goede initiatieven en inspanningen zien we dat het aantal mensen dat gebruik maakt van de schulddienstverlening toeneemt en dat ook de complexiteit van de problematiek toeneemt. Uit de armoedemonitor blijkt daarnaast dat er een groot verschil is tussen het aantal mensen met (problematische) schulden en het aantal mensen dat we bereiken. Samen met partners in de stad gaan we door op de ingeslagen weg en daarnaast geven de cijfers geven voldoende urgentie om de Utrechtse schuldenaanpak verder te verstevigen en versnellen. We maken momenteel inzichtelijk wat de opgave voor de komende jaren is.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

Doelstelling 2017

Realisatie 2017

Doelstelling 2018

Toelichting & details

P3.2.1.1

Aantal toegekende aanvragen bijzondere bijstand

3.500

4.838

3.500

3.857

4.000

P3.2.1.2

Aantal schuldregelingen

750

747

750

679

750

P3.2.1.3

Aantal huishoudens in budgetbeheer

550

631

550

763

650

P3.2.1.4

Aantal U-pashouders

36.000

39.137

38.000

38.591

39.500

P3.2.1.5

Aantal toekenningen individuele inkomenstoeslag

6.000

6.068

6.000

7.280

6.100

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Baten

06-3-2-1	Armoedebestrijding	180	253	180	180	414	234	180
Totaal Baten		180	253	180	180	414	234	180
Lasten

06-3-2-1	Armoedebestrijding	20.289	23.284	21.329	25.151	21.959	3.192	24.663
Totaal Lasten		20.289	23.284	21.329	25.151	21.959	3.192	24.663
Saldo baten en lasten		-20.109	-23.031	-21.149	-24.971	-21.545	3.426	-24.483
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		331	331	331	731	731	0	331
Saldo na mutaties reserves		-19.778	-22.700	-20.818	-24.240	-20.814	3.426	-24.152
Bedragen zijn in duizenden euro's

Financiële toelichting
Hieronder lichten wij de financiële ontwikkelingen per doelstelling toe.

Armoedebestrijding
De baten zijn 0,234 miljoen euro hoger dan begroot in verband met niet begrote ontvangsten uit terugvordering en verhaal bijzondere bijstand.

De lasten zijn 3,192 miljoen euro lager dan begroot. De belangrijkste oorzaken worden hieronder toegelicht:

Zowel de lasten van de Individuele Inkomenstoeslag (0,559 miljoen euro) als de lasten voor bijzondere bijstand (0,546 miljoen euro) zijn hoger dan begroot door een beter bereik van de regeling en de groei van de stad.
De lasten van het Woonlastenfonds zijn 0,171 miljoen euro hoger dan begroot. Dit komt door een vertraging in de afbouw van het fonds en door nabetalingen over eerdere jaren.
Op drie projecten zijn de lasten zijn lager begroot omdat ze in de tweede helft van 2017 zijn gestart, namelijk de inzet van extra middelen kinderen in armoede (0,763 miljoen euro), het revolverend fonds voor jongeren met problematische schulden (0,554 miljoen euro) en de pilot huurkorting (0,953 miljoen euro).
De lasten van de collectieve ziektekostenverzekering zijn 0,233 miljoen euro lager dan begroot. Het aantal deelnemers waarvoor de gemeente bijdraagt aan de premie is licht gedaald ten opzichte van 2016.
Bij de voorjaarsnota 2016 zijn extra middelen voor de lasten van beschermingsbewind vrijgemaakt. De stijging in 2017 is lager dan verwacht. Hierdoor zijn de lasten 0,374 miljoen euro lager dan begroot. Ook zijn de lasten van de Individuele Studietoeslag zijn 0,459 miljoen euro lager dan begroot. De rijksmiddelen die we hiervoor ontvangen zijn gebaseerd op een grotere doelgroep dan nu wordt bereikt.
De middelen uit het bestuursakkoord statushouders (2016/2017) uit de meicirculaire 2017 zijn ondergebracht bij Armoede. Deze middelen zijn gebruikt voor de extra kosten voor statushouders die niet binnen de reguliere programma’s gedekt kunnen. Er resteert een bedrag van 1,390 miljoen euro.
De uitvoeringskosten van de U-pas zijn 0,062 miljoen euro hoger dan begroot vanwege de overgang naar een nieuwe uitvoerder. Ten slotte leidt de doorbelasting van apparaatskosten tot 0,204 miljoen euro hogere lasten.

Meer details

Omschrijving		Actuele begroting 2016	Reali- satie 2016	Nominale begroting 2017	Actuele begroting 2017	Reali- satie 2017	Verschil actueel/ realisatie	Actuele begroting 2018
Baten
06-3-2-1	Armoedebestrijding
6223	Minimabeleid	180	253	0	0	315	315	0
6231	Schulddienstverlening	0	0	180	180	98	-82	180
Totaal Baten		180	253	180	180	414	234	180
Lasten
06-3-2-1	Armoedebestrijding
6223	Minimabeleid	20.289	23.284	20.010	23.272	20.652	2.620	23.344
6231	Schulddienstverlening	0	0	1.319	1.879	1.307	572	1.319
Totaal Lasten		20.289	23.284	21.329	25.151	21.959	3.192	24.663
Saldo baten en lasten		-20.109	-23.031	-21.149	-24.971	-21.545	3.426	-24.483
Toevoeging reserves		0	0	0	0	0	0	0
Onttrekking reserves		331	331	331	731	731	0	331
Saldo na mutaties reserves		-19.778	-22.700	-20.818	-24.240	-20.814	3.426	-24.152
Bedragen zijn in duizenden euro's

Investeringen

Voor deze subdoelstelling zijn investeringen niet van toepassing.

Subsidies

Prestatie- doelstelling	Subsidie- doelstelling	Omschrijving Subsidiedoelstelling	Begroting 2017	Realisatie 2017	Verschil
	Armoedebestrijding	Ondersteuning van activiteiten die participatie bevorderen en activiteiten aangaande inkomensondersteuning.	140	620	0
Totaal Prestatiedoelstelling 3.2.1 Armoedebestrijding			140	620	0
Totaal Subdoelstelling			140	620	0
Bedragen zijn in duizenden euro's

Klik hier om naar het overzicht van de subsidies te gaan.

Verplichte BBV Indicatoren

Om een eenduidig beeld te vormen over de beleidsresultaten van de gemeente en gemeenten onderling te kunnen vergelijken zijn er een aantal wettelijke verplichte indicatoren bij de programma’s opgenomen.

Indicator	Eenheid	Bron	2015	2016	2017
Banen	Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar	LISA	1.002,1	998,5	999,7
Personen met een bijstandsuitkering	Aantal per 1.000 inwoners	CBS	50,6	50,7	51,4
Netto arbeidsparticipatie	% van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking	CBS	69,8	70,3	Gegevens niet beschikbaar
Werkloze jongeren	% 16 t/m 22 jarigen	Verwey Jonker Instituut – Kinderen in Tel	1,49	Gegevens niet beschikbaar	Gegevens niet beschikbaar
Lopende re-integratie-voorzieningen op 31/12	Aantal per 10.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar	CBS	12,1	10,9	11,4

Beleidsnota's

Utrecht inclusief - Vernieuwing van de Utrechtse arbeidsaanpak (pdf, 1,1 MB)
Uitwerkingsnota Werken aan Werk (pdf, 3,6 MB)

Overzicht per prestatiedoelstelling Meerjaren

Omschrijving prestatiedoelstelling		Actuele Begroting 2016	Realisatie 2016	Actuele begroting 2017	Realisatie 2017	Actuele begroting 2018
06-1-1-1	Inzet werkgelegenheidsoffensief	774	682	997	708	677

	Re-integratie	18.369	16.573	16.416	15.328	18.551
06-2-1-1
06-2-1-2	Sociale werkvoorziening	20.259	19.759	22.127	22.148	20.578
06-3-1-1	Verstrekken bijstand	14.397	24.272	16.599	26.122	19.101
	Armoedebestrijding	19.778	22.700	24.240	20.814	24.152
06-3-2-1
Totaal		73.578	83.986	80.379	85.120	83.059

Bedragen zijn in duizenden euro's

Werk en Inkomen

Saldo

Subdoelstelling

Subdoelstelling

Subdoelstellingen