Belastingen

Belastingen zijn gedwongen bijdragen van de burger aan de gemeente. De opbrengsten komen in de algemene middelen van de gemeente, waardoor ze voor een uiteenlopend aantal doelen kunnen worden ingezet. Een uitzondering hierop vormen de rioolheffingen en de afvalstoffenheffing. Dit zijn algemene belastingen, maar de opbrengsten mogen alleen ingezet worden om de kosten te dekken die de gemeente voor het rioolstelsel en het inzamelen van afvalstoffen maakt.

Een gemeente mag alleen de belastingen heffen die in de wet zijn opgenomen. In veel gevallen heeft de wetgever de bevoegdheid nader ingekaderd door de belastingplicht en de grondslagen en heffingsmaatstaven in de wettekst op te nemen. Voor zover de wetgever dat niet heeft gedaan resteert er voor de gemeenten nog een (beperkte) vrijheid om dat zelf in te vullen.

Overzicht tarieven en opbrengsten 2017

Opbrengsten zijn in duizenden euro

(*) opbrengst onroerende-zaakbelastingen inclusief aandeel ondernemersfonds
(**) opbrengst ná kwijtschelding en oninbaar

Onroerende-zaakbelastingen
Alle eigenaren van woningen en alle eigenaren en gebruikers van niet-woningen betalen onroerende-zaakbelasting. De grondslag van de belasting is de waarde van een woning of niet-woning. Deze waarde wordt elk jaar opnieuw vastgesteld. De aanslagen 2017 zijn naar de waardepeildatum 1 januari 2016 vastgesteld.

Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie
De onroerende-zaakbelastingen voor woningen waren 2,31 miljoen euro hoger dan begroot. De opbrengsten van de niet-woningen eigendom bleven 1,85 miljoen euro achter bij de begroting en die van de niet-woningen gebruik 1,83 miljoen euro. De achterblijvende opbrengsten voor de niet-woningen zijn te verklaren door een minder dan verwachtte areaal toename. Voordat nieuwbouw op bestaande locaties volledig in de heffing kan worden meegenomen, neemt de woz-waarde voor enige tijd af als gevolg van de sloop van het bestaande pand. Dit heeft een tijdelijke verlaging van de belastinggrondslag tot gevolg. Als de nieuwbouw eenmaal gereed is, wordt de woz-waarde van de nieuwbouw weer volledig meegenomen. Daarnaast zagen we effect van het omzetten van niet-woningen in woningen. Uit oude jaren volgde voor woningen een nadeel van 0,23 miljoen euro en voor niet-woningen een voordeel van 0,52 miljoen euro. In totaal werd 0,83 miljoen euro oninbaar verklaard.

Afvalstoffenheffing
De gemeente heeft de wettelijke plicht om zorg te dragen voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen.

Voor het belastingjaar 2017 werden in totaal bijna 146.794 aanslagen opgelegd, waarvan 38% aan eenpersoonshuishoudens en 62% aan meerpersoonshuishoudens. Dat zijn ongeveer 3.000 aanslagen meer dan begroot. Als gevolg van hogere kwijtscheldingen en oninbare bedragen uit oude jaren komen de opbrengsten lager uit dan begroot.

Bedragen zijn in duizenden euro's

Rioolheffing
Alle eigenaren van een perceel dat is aangesloten op het gemeentelijk rioleringsstelsel betalen een vast bedrag aan rioolheffing. Daarnaast betalen gebruikers die meer dan 250 m ³ water afvoeren een gebruikersbelasting afhankelijk van de afgevoerde hoeveelheid water. De opbrengst van de rioolheffing wordt gebruikt om invulling te geven aan de volgende gemeentelijke zorgplichten en taken:

• een veilige inzameling en transport van afvalwater naar de zuivering, zonder risico’s voor bewoners of het milieu (zorgplicht afvalwater)
• het zodanig opvangen en verwerken van hemelwater (regenwater), dat wateroverlast wordt voorkomen (zorgplicht hemelwater)
• het voorkomen en verminderen van structurele grondwateroverlast door te hoge grondwaterstanden in de openbare ruimte (zorgplicht grondwater)
• het samen met de waterschappen realiseren van veilig, gezond en aantrekkelijk oppervlaktewater waarlangs het goed wonen, werken en recreëren is.

Toelichting
Als gevolg van aanslagen uit oude jaren komt de gerealiseerde opbrengst hoger uit dan begroot.

Hondenbelasting
De houder van een hond betaalt hondenbelasting. Het houden van blindengeleidehonden en andere honden met een specifieke functie is vrijgesteld van de belasting. De belasting geldt per hond. Kennels kunnen in aanmerking komen voor een apart kenneltarief, onafhankelijk van het aantal honden.

Toelichting
In 2017 werden voor meer honden een aanlag opgelegd. Ook werden nog aanslagen opgelegd voor oudere jaren. Dit leidde tot een opbrengst die 0,07 miljoen euro hoger lag dan begroot. Er werd voor 0,04 miljoen euro minder kwijtgescholden dan begroot. Inclusief de oninbare bedragen, lagen de opbrengsten daardoor hoger dan begroot.

Toeristenbelasting
Personen van buiten de stad die in Utrecht overnachten in een hotel, B&B of een andere betaalde gelegenheid betalen toeristenbelasting. De belasting is een vast percentage van de overnachtingsprijs en wordt door de logies biedende ondernemer ingehouden en aan de gemeente afgedragen.

Toelichting
De toeristenbelasting valt hoger uit dan begroot door een toegenomen belangstelling voor de stad. Er wordt ook voortgang gemaakt met het in het belastingbestand opnemen van verhuringen via platforms, zoals Airbnb.  

Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen op, onder of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het gaat bijvoorbeeld om uithangborden en terrassen.

Toelichting
De opbrengsten voor precario voor terrassen blijft iets achter bij de begroting vanwege een vermindering uit voorgaande jaren.
De opbrengsten voor precario inneming openbare grond blijft iets achter bij de begroting vanwege een terugbetaling over 2016.

Parkeerbelastingen
Parkeerbelastingen vormen een regulerende belasting. De belasting verbindt een prijs aan het parkeren in de stad op plaatsen waar de parkeerdruk hoog is. Op die manier wordt het parkeergedrag beïnvloed.
Bewoners en bedrijven binnen het betaald parkeergebied kunnen in aanmerking komen voor een vergunning. Bezoekers van bewoners in het betaald parkeergebied kunnen tegen een gereduceerd tarief parkeren, als er bewonerskorting voor bezoek is gekocht. Voor deze korting geldt een maximum van 70 uur per kwartaal. Ook zijn er aparte vergunningen voor personen die om maatschappelijke redenen vaak parkeren in de stad, zoals mantelzorgers en kraamhulpen.

Toelichting
De eerder ingezette trend van een toename van het aantal auto's dat in de stad parkeert, zet door. Dit effect schrijven we toe aan de aantrekkende economie en de hogere betalingsbereidheid door een effectievere handhaving.

Bedrijveninvesteringszone
Utrecht kent één bedrijveninvesteringszone; de BIZ Woonboulevard. Deze BIZ is een voortzetting van de BIZ die al in dit gebied bestond. Met ingang van het belastingjaar 2016 is de BIZ voor een periode van, in beginsel, vijf jaar aangegaan.

Toelichting
Bij de BIZ worden de inkomsten door middel van een subsidie weer aan de belastingbetalende ondernemers teruggegeven.

Kwijtschelding
Belastingplichtigen kunnen kwijtschelding krijgen voor hun belastingaanslagen. Kleine ondernemers kunnen ook kwijtschelding krijgen, maar alleen voor de belastingaanslagen die zij als privépersoon ontvangen. Bedrijven komen niet voor kwijtschelding in aanmerking. Kwijtschelding is mogelijk voor de onroerende-zaakbelasting, de rioolheffing voor het eigenarengedeelte, de afvalstoffenheffing en de hondenbelasting voor ten hoogste twee honden.

De normen voor kwijtschelding worden landelijk vastgesteld. Gemeenten mogen zelf kiezen of ze de bijstandsnorm op 90% of 100% stellen. De gemeente Utrecht kiest voor 100%, waarmee de meest ruime kwijtscheldingsnorm wordt gehanteerd.

Het kwijtscheldingsbeleid is door uw raad op 13 december 2012 vastgesteld.

Als van tevoren duidelijk is dat kwijtschelding wordt verleend, wordt er overgegaan tot automatische kwijtschelding. De belastingplichtige hoeft dan geen aanvraag voor kwijtschelding te doen.

Bedragen zijn in duizenden euro’s

De onroerende-zaakbelastingen en de rioolheffing worden geheven van eigenaren van woningen. Doordat er vaak overwaarde in een woning aanwezig is, komen deze belastingplichtigen in de regel veel minder snel in aanmerking voor kwijtschelding. Dat laat zich ook zien in de aantallen: voor de onroerende-zaakbelastingen werd geen enkele aanslag kwijtgescholden. Bij de rioolheffing ging het om één aanslag.
Het aantal kwijtscheldingen afvalstoffenheffing lag hoger dan begroot. Van het totale bedrag aan kwijtschelding afvalstoffenheffing heeft 0,37 miljoen euro betrekking op voorgaande jaren.

Oninbaar
Van oninbaarheid is sprake als een belastingschuldige wel moet betalen, maar invordering op de gebruikelijke wijze in de praktijk niet (meer) mogelijk is. Dat doet zich bijvoorbeeld voor als de belastingschuldige failliet is gegaan of de belastingschuldige vertrokken is zonder dat de nieuwe verblijfplaats bij de invorderingsambtenaar bekend is. In onderstaand schema zijn de gerealiseerde bedragen aan oninbare weergegeven per belastingjaar. Ook is de prognose opgenomen van de verwachte nog inbaar te verklaren bedragen per belastingjaar.

Bedragen in euro’s.

Het bedrag aan oninbare parkeerbelastingen is opgebouwd uit een bedrag aan naheffingsaanslagen dat door de belastingdeurwaarder als oninbaar is aangemerkt (in 2017: 9.702 euro) en een bedrag dat overigens buiten betaling bleef als gevolg van seponering of anderszins nadat een aanslag eenmaal is opgelegd (in 2017: 201.416 euro).

Belastingdruk
Bij de belastingdruk is uitgegaan van een woningwaarde van 225.500 euro, wat ongeveer overeenstemt met de gemiddelde woningwaarde in Utrecht in het belastingtijdvak 2017.

Bedragen zijn in euro's

Eigenaren en gebruikers van niet woningen betalen onroerende-zaakbelastingen en rioolheffing.