• In 2017 is de Omgevingsvisie Utrecht door de raad vastgesteld. Dit betreft al het beleid voor de fysieke leefomgeving. Het is een eerste versie, volledig digitaal en online (in B1-taalniveau) beschikbaar. In de tweede helft van 2017 is aan de Omgevingsvisie nieuw beleid toegevoegd (zoals de warmtevisie en het beleid voor Middenhuur), waardoor de visie zich ontwikkelt en actueel blijft. Utrecht is de eerste G4-gemeente met een omgevingsvisie.  
• Voor het Beurskwartier/Lombokplein is een omgevingsvisie door de raad vastgesteld.
• Voor de Merwedekanaalzone is door het college een omgevingsvisie opgesteld en aangeboden aan de raad.   
• Voor Rijnsweerd is het Ambitiedocument Rijnsweerd opgesteld. Centraal staat de ambitie om Kantorenpark Rijnsweerd te transformeren van een monofunctioneel kantorenpark naar een gemixt stedelijk werkgebied waar interactie en innovatie voorop staan.
• De bouw van het kernwinkelgebied in Leidsche Rijn Centrum is bijna voltooid. Er is een krediet beschikbaar gesteld voor de bouw van een parkeergarage.
• Met de opening van de Daphne Schippersbrug is Leidsche Rijn aangesloten op het fietspadennetwerk en gevoelsmatig een stukje dichter bij Utrecht Centrum gekomen.  
• Versterken van kwaliteit vraagt ook om directe actie door de gemeente. Zo is in 2017 de herinrichting van het Domplein afgerond en gestart met de restauratie van de Domtoren. Ook is in 2017 verder ingezet op versterking van de kwaliteit van de openbare ruimte, vaak aansluitend aan renovaties van de corporaties.
• De Gebiedsverkenning Utrecht-Oost (GUO) heeft een vervolg gekregen in Uned: een gezamenlijke aanpak van rijk, provincie, regio en gemeente om de bereikbaarheid van Utrecht te verbeteren en aan te laten sluiten op de ruimtelijke ontwikkelingen.  
• We werken binnen onze Regio samen in U10-verband. Zo stonden wij wederom (en met een nieuwe stand) op de nationale vastgoedbeurs ProVaDa. We scherpen de positionering van Utrecht op regionaal, provinciaal en (inter)nationaal niveau aan. 
• Voor het klankborden en uitwisselen van kennis en informatie over de ruimtelijke doelstellingen is voor het eerst voor een heel jaar het Development Network Utrecht (DNU) ingezet. Het DNU bestaat uit stakeholders die investeren in de stad zoals bouwers, ontwikkelaars, beleggers, en corporaties. Binnen het DNU zijn in vier bijeenkomsten de relevante ruimtelijke thema’s voor de stad besproken.
• We hebben prestatieafspraken gemaakt met de woningcorporaties. Voor het marktsegment zijn uitgangspunten over doorstroming en prijs/kwaliteitverhoudingen in het middenhuursegment vastgelegd in het Actieplan Middenhuur. Daarnaast is een voorstel over tijdelijke verhuur en vakantieverhuur voorgelegd aan de raad en is gestart met de evaluatie van het beleid ten aanzien van omzetten en splitsen van woningen.  

Omgevingswet
In 2015 zijn we gestart met het project ‘Beter Bestemmen’. Dit project dat vooruitlopend op de invoering van de Omgevingswet is gericht op het nu al verwezenlijken van de doelstellingen van die wet loopt nog steeds, maar is onderdeel geworden van een groter geheel.
Met de invoering van de Omgevingswet wordt ook een aantal rijksregels gedecentraliseerd naar gemeenten, zodat meer vrijheid (en meer inhoudelijke verantwoordelijkheid) ontstaat bij lokale besluitvorming. Nieuwe regels en instrumenten hebben uiteraard gevolgen voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. Er wordt door het rijk een digitaal stelsel opgezet. Dit is één systeem waar burgers, bedrijven en overheden met een druk op de knop kunnen zien wat er op een bepaalde locatie mogelijk is. Het systeem biedt bijvoorbeeld toegang tot informatie over de kwaliteit van de fysieke leefomgeving, zoals gegevens over de water- of luchtkwaliteit ter plaatse. Gemeenten moeten zelf zorgen (en bekostigen) dat ze goed aansluiten op dit systeem en het wordt voor een deel door gemeenten gevuld met data.

• In 2017 is de Omgevingsvisie Utrecht door de raad vastgesteld.  
• In november 2017 heeft de gemeenteraad een eerste onderdeel van het toekomstige omgevingsplan vastgesteld: de algemene regels over bouwen en gebruik. In die regels is de koppeling gemaakt tussen het beleid en de regels met een juridische vertaling van het nieuwe woningsplitsingsbeleid. Het conceptbestemmingsplan Veldhuizen is bijna gereed. De kracht, maar ook de complexiteit, van het plan zit in een regeling die compact is en die ook op andere delen, bijvoorbeeld de andere woonbuurten in Vleuten en De Meern, van toepassing kan worden verklaard. De regeling sorteert zoveel mogelijk voor op de Omgevingswet, bijvoorbeeld door regels in verband met functies (nu nog: bestemmingen) te scheiden van algemene regels over activiteiten.  
• In 2017 is een impactanalyse gemaakt voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. Op basis hiervan worden vanaf 2018 aanpassingen in beleid en processen gedaan.
• Met het project ‘Alles op één kaart’ is een start gemaakt met de ‘implementatie’ van het digitale stelsel. In dit project wordt data -met name vanuit het ruimtelijk domein- gerangschikt, gecontroleerd op kwaliteit, herbruikbaar gemaakt en online ontsloten via kaarten. Deze datasets zijn de eerste sets die we als gemeente beschikbaar moeten stellen aan het digitaal stelsel (binnen het zogenaamde informatieproduct Ruimte).
• In 2017 is ook, anticiperend op het digitale stelsel, samenwerking gestart met het Kadaster, het ministerie van BZK/I&W en de gemeente Eindhoven. Doel is om op basis van een zo breed mogelijke scan van data van de samenwerkingspartners, informatie wordt ontsloten ter bevordering van de samenwerking tussen partners bij gebiedsontwikkeling. Binnen Utrecht is de Merwedekanaalzone hier het pilotgebied voor.    

Actualisering bestemmingsplannen
Met ingang van 28 oktober 2016 heeft het Rijk Utrecht aangewezen als experimenteergemeente op grond van het besluit Uitvoering Crisis- en herstelwet. Dit houdt onder andere in dat de actualiseringsplicht is gewijzigd van tien jaar naar twintig jaar. Er is in 2017 een start gemaakt met het omgevingsplan voor Vleuten-De Meern.

Ontwikkelbestemmingsplannen
Voor ruimtelijke ontwikkelingen die niet passen in een bestaand bestemmingsplan wordt een ontwikkelbestemmingsplan opgesteld. Deze ontwikkelingen worden soms geïnitieerd door de gemeente zelf, maar vooral door initiatieven van ontwikkelaars, woningbouwcorporaties en particuliere investeerders. Als ontwikkelingen niet in eerder vastgestelde planologische kaders passen, kunnen ze mogelijk gemaakt worden met het opstellen van een nieuw bestemmingsplan. Meestal wordt dan een voortraject doorlopen conform het Utrechts Plan Proces, waarbij inhoud, participatie en bestuurlijk weging leiden tot richting in de ruimtelijke ontwikkeling.
Er is in 2017 aan in totaal 74 plannen gewerkt. Dit waren 64 ontwikkel-bestemmingsplannen en tien actualiseringsbestemmingsplannen. Van deze plannen zijn er 21 bestemmingsplannen vastgesteld en er zijn 16 bestemmingsplannen onherroepelijk geworden. Er lopen nog negen zaken in beroep bij de Raad van State, zoals Vleuterweide Centrumgebied. De overige bestemmingsplannen bevinden zich in verschillende stadia, deze zijn net gestart of er is een ontwerp bestemmingsplan ter inzage gelegd. Voorbeelden hiervan zijn Cohenlaan, Vleutensevaart en ’t Zand 24.

Vastgestelde plannen in 2017:

1. Winkelcentrum De Gaard, Tuindorp oost
2. Leeuwesteyn, Leidsche Rijn
3. Hardebollenstraat
4. Hoek Rotsoord-Diamantweg
5. Haarzuilens, Ockhuizerweg en Rijndijk
6. Actualisering diverse gebieden, Leidsche Rijn e.o., 1e herziening
7. Vleuterweide, centrum, fase 2
8. Hotel en woongebouw Jaarbeursplein, Stationsgebied
9. Loevenhoutsedijk, sportpark Overvecht
10. Amsterdamsestraatweg, 1e herziening
11. Hart van De Meern Noord
12. 2e Daalsedijk, fase 1
13. Briljantlaan 9, Tolsteeg
14. Parkwijk Langerak, Kop Amaliapark
15. Zorgcentrum Kop op Tuindorp Oost
16. Lomanlaan 55, Transwijk
17. Algemene regels over bouwen en gebruik
18. Demkabocht
19. Europaweg 30
20. Utrechtseweg 37, Het Zand West
21. Van Lieflandlaan

Lopende plannen in 2017 bij de Raad van State:

1. Kanaalweg 59
2. Actualisering diverse gebieden Leidsche Rijn, 1e herziening
3. Hoge Woerd 1e herziening
4. Vleuterweide 2 centrumplan (bp)
5. Vleuterweide Centrum, 2e fase (up)
6. Hart van De Meern Noord
7. Rijnvliet
8. Zandpad
9. Parkwijk Langerak, Kop Amaliapark            !

Planschade
Er is in 2017 gewerkt aan 34 planschade zaken, één aanvraag is nog in behandeling en er lopen vijftien zaken in bezwaar of beroep.

Overige werkzaamheden
Er is in 2017 ook gewerkt aan MER-procedures, zoals Jaarbeurskwartier en Merwedekanaalzone, en zijn er voorbereidingsbesluiten gemaakt.

Als de voorgenomen bestemmingswijziging of verruiming past binnen de gemeentelijke doelstellingen dan wordt de bestaande erfpachtovereenkomst aangepast en wordt door middel van een (onafhankelijke) taxatie de meerwaarde vastgesteld. Deze meerwaarde wordt in rekening gebracht bij de erfpachter. Daarnaast is het mogelijk om een erfpachtrecht met een jaarlijkse canon te wijzigen in een eeuwigdurend afgekocht erfpachtrecht, een zogenaamde conversie. De opbrengsten hiervan worden minder door het feit dat steeds meer jaarlijks te betalen vergoedingen zijn omgezet in eeuwigdurende afkoop. De afgelopen jaren hebben de woningcorporaties dit voor hun bezit gedaan en in 2017 heeft de Raad een nieuwe Conversieregelig (2017) vastgesteld. Deze Conversieregeling is van toepassing voor woningen waarvoor de canon nog niet eeuwigdurend is afgekocht. De eerste conversies op basis van deze nieuwe regeling zullen in de verantwoording over 2018 zichtbaar zijn. De in de begroting opgenomen opbrengst wordt nu grotendeels gegenereerd uit bestemmingswijzigingen en herontwikkeling.

We hebben als doelstelling om in de jaren 2016 tot en met 2018 vastgoed te verkopen met een netto resultaat van 2,7 miljoen euro per jaar.

De uitgifte van grond wordt vastgelegd in erfpachtovereenkomsten, sinds 1989 in bijna alle gevallen met eeuwigdurend afgekochte erfpachtcanon. Het administratieve beheer (innen canon, administratief verwerken van de voorwaarden) valt onder deze doelstelling. Daarnaast worden, om ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan op in erfpacht uitgegeven gronden, de erfpachtvoorwaarden gehandhaafd.

In het MPSO maken we inhoudelijke analyses op het terrein van woningbouw, commercieel vastgoed en gezonde verstedelijking en de financiële vertaling van de projecten uit de verschillende programma’s (Stedelijke Ontwikkeling, Leidsche Rijn en Stationsgebied). Ook wordt het financiële beeld gegeven van de verschillende gemeentelijke grondexploitatieprojecten en de stand van zaken van de Investeringsimpuls RSU.
In 2017 is gestart met de bouw van ruim 4.500 woningen (waaronder 490 tijdelijke sociale huurwoningen in Leidsche Rijn Overtuin; Place 2BU die in 2017 zijn gerealiseerd) waarvan ruim 1.500 in de bouwopgave Leidsche Rijn en bijna 3.000 op binnenstedelijke locaties.
Ruim een kwart van de woningen die op de andere binnenstedelijke locaties in aanbouw zijn gegaan, bestaat uit sociale huurwoningen. Het aandeel middenhuur woningen is aanzienlijk met circa 1.300 woningen.
Voorbeelden van projecten die in 2017 in uitvoering zijn gegaan zijn het laatste (vierde) nieuwbouwblok van Zijdebalen met 103 woningen (waaronder sociale- en middenhuur woningen), de nieuwbouwplannen Vicona en Briljantlaan 9 in Zuid met respectievelijk 206 sociale-/middenhuurwoningen en 232 studentenwoningen en de transformatie van het voormalig woon/zorgcentrum De Lichtkring in Tuindorp-Oost tot woningen voor onder andere statushouders, kwetsbare jongeren en sociale huurders. Ook niet-woningbouw projecten zijn in 2017 in uitvoering gegaan zoals de transformatie van het Postkantoor op de Neude tot een gebouw met daarin de nieuwe centrale bibliotheek, winkels, horeca en een grote fietsenstalling. Het duurzame bouwproject Hof van Cartesius is in uitvoering gegaan en is inmiddels officieel geopend. Op deze locatie zijn circulair gebouwde werkunits in aanbouw die zijn bedoeld voor de startende ondernemers die passen binnen het profiel van het Werkspoorkwartier. Voorbeelden van openbare ruimte projecten die in 2017 zijn uitgevoerd, zijn de herinrichting van de openbare ruimte rond MAX in Zuidwest en de inrichting van Domplein tot allure gebied. Een slimme insteek van de herbestrating combineert een heldere markering van 2.000 jaar geschiedenis met een beter functionerend plein voor voetgangers en fietsers. Het project sanitaire voorzieningen in het centrum en stadsparken is in voorbereiding.

In de Ruimtelijke Strategie Utrecht zijn economische ontwikkelgebieden benoemd en verdichtingslocaties voor woningbouw waaronder Utrecht Science Park/Rijnsweerd en de Merwedekanaalzone.

De kern van de opgave in USP/Rijnsweerd is ontwikkelruimte en randvoorwaarden bieden om daarmee dit economisch waardevolle gebied voor de stad en regio verder te laten groeien. Dat betekent focus op ontwikkelruimte (in bijvoorbeeld Rijnsweerd), het garanderen van een goede bereikbaarheid en een aantrekkelijk leefbaar gebied waar ontmoeting centraal staat. Om hier invulling aan te geven is in 2017 het Ambitiedocument Rijnsweerd opgesteld; een gezamenlijke opdracht van de Stichting Kantorenpark Rijnsweerd en de gemeente Utrecht. Centraal staat de ambitie om Kantorenpark Rijnsweerd te transformeren van een monofunctioneel kantorenpark naar een gemixt stedelijk werkgebied waar interactie en innovatie voorop staan. Dit document is de basis om in gesprek te gaan met de stad. In het Utrecht Sciencepark is in 2017 gewerkt aan een haalbaarheidsonderzoek voor de International School Utrecht. Verder is de LifeScienceIncubator geopend en is gestart met de bouw van het RIVM. Met betrekking tot de bereikbaarheid zijn de gebiedspartners van het USP en Rijnsweerd gezamenlijk een onderzoek opgestart om de toekomstige ontsluitingstructuur van het gebied voor alle vervoerswijzen. Zo moet helder worden welke ingrepen in dit gebied op langere termijn nodig zijn om het gebied te laten groeien en bereikbaar te houden.

Voor de Merwedekanaalzone, de zogenaamde deelgebieden 4, 5 en 6 (tussen Dr. M.A. Tellegenlaan en de A12) is in vervolg op de Ruimtelijke Strategie Utrecht, in 2017 de Omgevingsvisie deel 1, Ruimtelijke Agenda’ en de bijbehorende milieueffectrapportage (MER) opgesteld en in procedure gegaan.
Met het vaststellen van de MER kunnen ook deel-bestemmingsplannen weer in procedure worden genomen, zoals het bestemmingsplan voor de verplaatsing van Holland Casino naar de Winthontlaan en het bestemmingsplan voor de herontwikkeling van het voormalige Defensieterrein. In de Omgevingsvisie is een groot aantal uitwerkingsvragen benoemd. De uitwerking zal in 2018 resulteren in een Omgevingsvisie deel 2.

In deelgebied 4 is het bestemmingsplan Defensieterrein vrijgegeven voor besluitvorming in de raad, is er gewerkt aan de uitwerking van het stedenbouwkundig plan en is met beoogd ontwikkelaar gewerkt aan een uitgifte-overeenkomst Defensieterrein. Er is gesproken met Eneco over de afbouw van de Hulpwarmtecentrale, waarmee belemmering voor woningbouw wordt weggenomen.

In deelgebied 5 is door het eigenarencollectief, bestaande uit zes particuliere grondeigenaren, een stedenbouwkundige schets 'Merwede' opgesteld. De gemeente neemt hieraan, als één van de eigenaren met de locatie van het voormalige OPG-terrein en de busstalling, actief deel. Ook is gestart met het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst (SOK) met deze eigenaren. Er is onderzoek geweest om de toekomst van de Tippelzone te bepalen. Met Motie 147 heeft u aangegeven de tippelzone af te bouwen (en mogelijk tijdelijk in te passen). Vervolg is gegeven om de aanpak en mogelijkheden in beeld te brengen.

In deelgebied 6 is het leegstaande kantoorgebouw aan de Vliegend Hertlaan 1 getransformeerd naar wonen, het Van der Valk conferentiehotel is geopend en er is in 2017 ruimte gecreëerd voor tijdelijk wonen in het kantorencomplex Stadspoort Zuid (Europalaan 100-500).

In 2017 zijn gesprekken gevoerd met Rijkswaterstaat over het toekomstig eigendom van het Merwedekanaal. Onderzocht is of een mogelijke eigendomsoverdracht van Rijk naar gemeente in de toekomst tot de mogelijkheden behoort. In 2018 wordt dit traject vervolgd. Ook is er gewerkt aan een visie op het Merwedekanaal in relatie tot het gebruik als roeiwater. Ons standpunt hebben wij verwoord in de raadsbrief van 3 oktober 2017.
In de transformatie van de Merwedekanaalzone werken we samen met vele partijen ('samen stad maken'). In 2017 zijn meerdere ‘stadsgesprekken' en excursies georganiseerd om omwonenden, belanghebbenden en belangstellenden actief te betrekken bij de planvorming. Naast de website MWKZ is in april 2017 gestart met een periodieke digitale nieuwsbrief over de gebiedsontwikkeling Merwedekanaalzone. Een klankbordgroep voor de woonbootbewoners is ingesteld en er wordt (op agenda) deel genomen aan het gebruikersoverleg Merwedekanaal (met de roeiers, woonbootbewoners, Kleine Boten Club, zeeverkenners en dergelijke).

In 2017 is de openbare ruimte aansluitend aan renovaties van de corporaties opgeknapt. Het gaat hier bijvoorbeeld om Kanaleneiland Noord en in het ‘THEMA-gebied’ in Overvecht. In Kanaleneiland Noord is de Pearsonlaan gereed en is eind 2017 de aanpak van de openbare ruimte aan de Spaaklaan gestart. In Overvecht is ook de herinrichting van het Stationsgebied gestart met de uitvoering. De herinrichting van de openbare ruimte in Ondiep na afronding van de renovaties en nieuwbouw is in voorbereiding. Uit de Investeringsimpuls RSU hebben we onder andere financiële middelen toegekend voor een extra kwaliteitsimpuls van de Eykmanlaan en de aanpak van de openbare ruimte aan de Oudegeinlaan.
Een compleet overzicht van de bestedingen uit de Investeringsimpuls RSU wordt opgenomen in het MPSO.

Vanuit het budget ‘RSU: Ruimte voor initiatief’ is in 2017 onder andere bijgedragen aan het Hof van Cartesius in het Werkspoorkwartier. In het kader van Vernieuwende gebiedsontwikkeling in het Utrecht Science Park is bijgedragen aan het kunstprogramma Zero Footprint Campus. Hiermee is in een van de economische ontwikkelgebieden van de stad concreet vorm en inhoud gegeven aan de wens van de raad ‘samen stad te maken’ (motie 99 en dat ook te doen met behulp van gebiedsateliers (motie 251 ). Voor het Stadsinitiatief van de Utrechtse Ruimtemakers, het Ringpark Dichterswijk, de uitbreiding van de Voedseltuin in Overvecht en Het Werkspoor Kwartaal hebben een financiële bijdrage ontvangen.
De Hogeschool ontving een bijdrage voor de Solar Decathlon Challenge: het studententeam Selficient van Hogeschool Utrecht heeft met hun zelfontworpen energieneutrale huis de zevende plaats behaald in de finale van de internationale duurzaamheidswedstrijd Solar Decathlon 2017 in de VS. Het team sleepte verder een tweede prijs voor ‘Marktpotentieel’ en een derde prijs voor ‘Water efficiëntie’ in de wacht én het won de publieksprijs.

In 2017 hebben wij bouwrijpe gronden opgeleverd ten behoeve van de realisatie van projecten die onderdeel vormen van het programma Stedelijke Ontwikkeling. Over het financiële en inhoudelijke verloop van de grondexploitaties wordt de gemeenteraad separaat geïnformeerd in het MPSO . In 2017 is het Veemarktterrein verder ontwikkeld en vordert de bouw van de woningen op het Gerrit Rietveld College. Daarnaast is gestart met de bouw van het gezondheidscentrum aan de Rijnhuizenlaan en de woningbouw Vechtlocatie, Heukelomlob.

We maken jaarlijks prestatieafspraken met de Utrechtse corporaties en de huurdersorganisaties, elke keer voor de eerstkomende vijf jaren. De drie belangrijkste thema’s daarbij zijn betaalbaarheid, beschikbaarheid en duurzaamheid. De afspraken over de periode 2018-2022 zijn in december 2017 naar de raad gestuurd. De huurmatiging bij de corporaties wordt in 2018 verder doorgezet: corporaties passen voor huishoudens met een laag inkomen een huurverhoging toe tot maximaal de inflatie. Corporaties en gemeenten zullen zich verder inspannen om voldoende bouwlocaties voor sociale huur te vinden, maar ook het begrip ‘sociale huur’ nader in te vullen met het oogmerk om betaalbare woningen met voldoende kwaliteit te realiseren. Een aantal corporaties heeft voor de komende periode flink wat zonnepanelen in de planning staan.

In juli 2017 is de huisvestingsverordening Regio Utrecht aangepast evenals een beleidsregel met betrekking tot de lokale uitwerking van deze verordening. Met name de instelling van een nieuwe indicatiestelling voor woningzoekenden met een functiebeperking zal leiden tot een betere afstemmen tussen vraag en aanbod voor deze groep. In 2017 hebben wij het nieuwe beleid voor omzetten en splitsen uit 2016 gecontinueerd. We zien dat het effect van het nieuwe beleid in 2017 aanhoudt en dat er in 2017, net als in 2016, minder omzettings- en splitsingsvergunningen aangevraagd en verleend zijn dan in 2015. Wel zien we een stijging van het aantal aanvragen voor splitsingen in 2017 ten opzichte van 2016 (van 34 naar 80 aanvragen in 2017). In 2017 zijn in totaal 26 omzettingsvergunningen verleend en 43 vergunningen voor bouwkundige splitsing.

• In 2017 is het Actieplan Middenhuur geactualiseerd. Hiermee bieden wij marktpartijen meer duidelijkheid over de gemeentelijke uitgangspunten met betrekking tot middenhuur. Met het geactualiseerde Actieplan wordt gestuurd op een goede prijs/kwaliteitverhouding in het middenhuursegment, waarbij woningen tevens voor langere tijd in het segment geborgd worden. Ook is er met het nieuwe Actieplan meer oog voor de doelgroepen (starters, doorstromers middeninkomens). De maximale huurprijs waarop wordt gestuurd is afgestemd op het inkomen van deze doelgroepen en een substantieel deel van nieuwe (of getransformeerde) middenhuurwoningen zal worden toegewezen aan doorstromers uit de sociale huur. Het Actieplan biedt ruimte voor maatwerk, waardoor per project een optimale invulling van gemeentelijke (kwaliteits)wensen mogelijk is. De effectiviteit van de nieuwe uitgangspunten wordt jaarlijks gemonitord.
• In 2017 hebben we gezorgd voor een goede monitoring van vraag en aanbod aan studentenhuisvesting onder andere via de Lokale Monitor Studentenhuisvesting en van internationale trends en ontwikkelingen rondom studentenhuisvesting en gezorgd voor het verbinden van verschillende partijen en organisaties in het veld, zoals Vidius, onderwijsinstellingen SSH en andere aanbieders van studentenhuisvesting zoals Socius.
• We hebben de planning en realisatie van projecten uit de planvoorraad gefaciliteerd, de tijdelijke eenheden in sloopwoningen gemonitord en via het omzettings- en splitsingsbeleid gezorgd voor een verantwoorde toevoeging van studentenwoningen binnen de leefbaarheidskaders.
• We hebben in 2017 samen met andere stakeholders in het veld speciale aandacht gehad voor de huisvesting van internationale studenten en gezorgd voor betere informatievoorziening voor deze doelgroep.
• Inzet Huurteam : het doel is de huurprijs van particuliere huurwoningen in overeenstemming te brengen met de huurprijswetgeving (puntensysteem). Op verzoek van de huurder wordt de kamer onderzocht en getoetst op huurprijs, achterstallig onderhoud en gebreken. Bij knelpunten gaat het Huurteam namens de huurder in gesprek met de verhuurder en voert indien nodig namens de huurder een procedure bij de huurcommissie. Het Huurteam rapporteert deze gegevens halfjaarlijks aan de gemeente.

meer informatie; https://www.utrecht.nl/bestuur-en-organisatie/beleid/omgevingsvisie/thematisch-beleid/wonen/

In 2017 bleef het aantal statushouders en uitstromers uit de maatschappelijke opvang onverminderd hoog. Het project Overtuin (nu: Place 2 BU is opgeleverd, waardoor extra woonruimte voor jongeren uit beide doelgroepen beschikbaar kwam. In 2018 zal de Lichtkring worden opgeleverd. Het regioconvenant in U16-verband over een grotere uitstroom van cliënten Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen in de regiogemeenten is in werking getreden.
In 2017 is een project geïnitieerd om te komen tot bovenlokale matching van statushouders: statushouders uit de ene gemeente kunnen wellicht in een andere gemeente wel snel worden geholpen. Medio 2018 worden de resultaten van dit project verwacht.

In 2017 hebben we samen met inwoners, organisaties en ondernemers gewerkt aan het vernieuwen van de wijkparticipatie. Noordwest en Kanaleneiland waren twee van de vier wijken die als pilot nieuwe wijkopgaven ophaalde. Daarmee is voor 2019 in beeld wat de opgaven zijn voor Kanaleneiland, Ondiep en Zuilen-Oost. Overvecht heeft met het programma de Versnelling zijn wijkopgaven al eerder geformuleerd. Ieder jaar toetsen we de vraag en passen we zo nodig het programma aan.
In Noordwest is onder meer gewerkt aan de wijkgericht armoede aanpak en is het convenant Gezonde wijkalliantie ondertekend. In Kanaleneiland zijn de belangrijkste sociale opgaven in beeld gebracht. De taalcampagne startte in 2017 en hebben we met Vreedzaam gewerkt aan een eenduidig pedagogisch klimaat waar kinderen goed en fijn kunnen opgroeien. In Overvecht werken we met bewoners, ondernemers en professionals aan een vitaal Overvecht dat bewoners in beweging brengt. We bundelen onze krachten in vijf pijlers van de Versnelling: Gezondheid, Veiligheid, Opvoeden en Opgroeien, Werk en Ondernemerschap en Samenleven. In de bijlagen van de Jaarstukken is in de terugblik op de Wijkactieprogramma’s 2017 meer te lezen over de aanpak in deze wijken.

Borgen van cultuurhistorische waarden

• Wij vinden het belangrijk dat historisch waardevolle gebouwen zichtbaar blijven in het stadsbeeld, zeker in een eveneens bijzondere stedenbouwkundige opzet en er sprake is van een historisch gezien voor de stad belangrijke functie. Daarom hebben wij de gebouwen en een aantal beeldbepalende objecten als begrenzingsmuren en hekwerken van de voormalige Rijksveeartsenijschool, langs de Biltse Grift tussen de Biltstraat en de Bekkerstraat, aangewezen als gemeentelijk monument.
• Utrecht is van oudsher een Kerkenstad met nog steeds een groot aantal kerkgebouwen, waarvan 58 beschermd als rijks- of gemeentelijk monument. Afnemend kerkbezoek noopt kerkgenootschappen tot afstoten van gebouwen. Ons college zet zich in voor behoud van deze in wijken veelal beeldbepalende gebouwen en het vinden van goede nieuwe bestemmingen. Met de vaststelling van de Utrechtse visie religieus erfgoed hebben wij kaders geschapen voor een succesvolle aanpak hierbij. Wij bieden eigenaren van kerkgebouwen hiermee handvatten voor het ontwikkelen van een bij een gebouw passende nieuwe functie.
• Stichting Willibrordkerk aan de Minrebroederstraat is één van de neogotische pronkstukken in onze gemeente. De problemen ten aanzien van de exploitatie van de dit kerkgebouw hebben wij in overleg met het Nationaal Restauratiefonds en de eigenaar tot een oplossing gebracht. Daarbij is een nieuwe partij gevonden die dit gebouw voor zijn oorspronkelijke functie met volledig behoud van het bijzondere interieur in gebruik genomen heeft.
• Voor het behoud van monumenten en een zorgvuldige aanpak daarvan, ook bij gebiedsontwikkeling, is het opbouwen maar vooral het borgen van de daarvoor benodigde kennis van groot belang.  Daarvoor hebben wij, naast het registreren van de meer reguliere toetsing bij vergunningaanvragen, onderzoeksgegevens voor grotere projecten vastgelegd in bouwhistorische rapporten en zijn bij aantasting van archeologische objecten zogeheten basisrapportages opgesteld.
• De historisch gegroeide samenhang van gebouwen en de ruimtelijke structuur vinden wij van groot belang. Cultuurhistorische waarden en elementen zijn dan ook meegewogen bij ontwikkelingen in de openbare ruimte, zoals de herinrichting van het Domplein en directe omgeving van de Domkerk.
• De bij de opgraving van het Romeinse schip ‘De Meern 1’ in 1997 gevonden inrichtingsstukken en huisraad zijn de afgelopen jaren zorgvuldig geconserveerd. Deze zijn nu in samenhang met het schip te bezichtigen in Castellum Hogewoerd. Met deze voor Noordwest Europa unieke combinatie van inrichtingselementen en schip is nu een indruk te geven van de inrichting en bezigheden aan boord van een Romeins vrachtschip uit de eerste eeuwen van onze jaartelling.

Begeleiden, toetsen, subsidie

• De instandhouding van beschermde monumenten is van groot belang en vergt de nodige inspanning van eigenaren. Bij circa 275 kleine en grote planinitiatieven voor Rijks- en gemeentelijke monumenten en overige panden in Beschermd Stadsgezicht zijn restauratie- en verbouwwerkzaamheden uitgevoerd. De eigenaren daarvan hebben wij ondersteund met adviezen en restauratiefinancieringen. Veel werkzaamheden – het uitvoeren van onderhoud of ingrepen zonder verlies aan monumentwaarden – zijn afgehandeld op basis van overleg en advisering zonder aanvraag omgevingsvergunning. Daarmee hebben wij lastenverlichting voor de eigenaren bereikt en een efficiënte inzet van ambtelijke capaciteit.
• Voor daadwerkelijke wijzigingen aan monumenten is voor een goede afweging tussen monumentwaarden en gebruikswensen een omgevingsvergunning aan de orde. In 2017 zijn 197 aanvragen omgevingsvergunning behandeld. Doordat wij structureel inzetten op voorlichting, advisering en vooroverleg bij vergunningaanvragen zijn veel eigenaren zich bewust van de cultuurhistorische waarden van hun bezit. Mede daardoor zijn slechts twee vergunningen geweigerd en zijn zes aanvragen – veelal gericht op aanpassing van een plan – na overleg door de aanvrager ingetrokken.
• Na de nodige onderzoeken en voorbereiding gericht op een zorgvuldige aanpak is gestart met de restauratiewerkzaamheden aan de Domtoren, met als eerste fase binnen- en buitenzijde van de lantaarn. Ook bij de Domkerk hebben wij restauratietechnische expertise ingezet bij de advisering over en begeleiding van de restauratiewerkzaamheden aan het koor van de kerk.
• Utrecht staat voor het thema gezond stedelijk leven. Verduurzamen van gebouwen is daarbij een van de doelstellingen, voor zover mogelijk óók voor monumentale gebouwen. Daarvoor hebben wij vijf onderzoeken naar energiezuiniger monumenten gesubsidieerd en drie duurzaamheidsleningen verstrekt voor de uitvoering van duurzaamheidsmaatregelen bij monumenten. In het kader van verduurzaming hebben wij ook een verduurzamingsplan opgesteld als onderdeel van de renovatie van het stadhuis waarmee wij een voorbeeld zijn voor particuliere eigenaren.
• Bij verlies van hun oorspronkelijke functie is herbestemming en gebruik van monumenten essentieel voor het behoud daarvan. Tegelijkertijd is daarbij het behoud van monumentwaarden uitgangspunt. Voor herbestemmingsplannen voor diverse monumenten zijn randvoorwaarden opgesteld, bijvoorbeeld voor de herontwikkeling van de Bethelkerk aan de Norbruislaan, om tot een plan te komen dat recht doet aan de monumentwaarden en zoveel als mogelijk tegemoet komt aan de wensen voor het beoogd gebruik.
• Publieksbereik is voor de bewustwording van het belang van het behoud van monumenten van groot belang. Wij hebben daarvoor subsidies verleend voor de organisatie van de Open Monumentendag en Kerken Kijken. Ook DOMunder is daarbij van grote betekenis. Op grond van de in 2016 gedane toezegging meerjarige ondersteuning is ook in 2017 een subsidie verstrekt aan DOMunder. Daarmee willen wij een gezonde exploitatie van dit bijzondere ondergrondse bezoekerscentrum bereiken.
• Het belang van het behoud van historische gebouwen en ruimtelijke structuren noemden wij reeds. Cultuurhistorische kennis is daarom ook ingezet bij ruimtelijke plannen. In alle bestemmingsplannen zijn in cultuurhistorische- en archeologische paragrafen de cultuurhistorische- en archeologische waarden van het gebied aangegeven. Daarmee kan bij gebiedsontwikkeling rekening worden gehouden met bijzondere gebouwen en structuren.

Archeologische monumentenzorg

• Bij bouwprojecten in archeologische aandachtsgebieden kunnen archeologische waarden verloren gaan. Bij aanvragen om omgevingsvergunning toetsten wij deze aan de Verordening op de Archeologische Monumentenzorg en wordt geadviseerd hoe met de aanwezige archeologische waarden rekening te houden. In 2017 zijn 97 aanvragen om omgevingsvergunning getoetst. Doordat wij structureel inzetten op voorlichting, advisering en vooroverleg bij planvorming en vergunningaanvragen zijn veel initiatiefnemers zich bewust van de archeologische waarden in de ondergrond van hun plangebied.
• Ten behoeve van werkzaamheden op een locatie in een gebied met - mogelijke – archeologische waarden hebben wij 44 archeologische vooronderzoeken begeleid. Om te komen tot een aanpak waarbij zoveel mogelijk de archeologische waarden kunnen worden behouden hebben wij de daar opvolgende Plannen van Aanpak en basisrapportages beoordeeld. Daarmee hebben wij de kwaliteit van de uitvoering en verslaglegging van archeologische geborgd.
• In gebieden met archeologische waarde of verwachting waarbij de archeologische waarden door planontwikkelingen verloren gingen hebben wij een zorgvuldige afweging van belangen gemaakt. Er zijn daarbij 21 archeologievergunningen afgehandeld en verstrekt en daarop volgende Programma’s van Eisen, Plannen van Aanpak en basisrapportages beoordeeld van definitief archeologisch onderzoek. Door goede rapportages daarvan blijven deze gegevens beschikbaar als informatiebron bij toekomstige ontwikkelingen.

Alle Wabo-vergunningaanvragen zijn integraal en adequaat volgens vastgestelde protocollen getoetst:

• de bouwtechnische toetsen geprioriteerd aan de hand van het vastgestelde toetsprotocol 'SUPER', met veiligheid en gezondheid als hoogste prioriteit;
• de overige toetsen integraal.

Deze werkwijze heeft geresulteerd in slechts twaalfgegronde bezwaren op een totaal van 2.658 beschikkingen, ofwel 0,5 %. Daarmee is ruimschoots voldaan aan de doelstelling voor 2017 (<1%).
 Het aantal verzoeken om vooroverleg is ten opzichte van 2016 met bijna 90% afgenomen en bedraagt 285 (2.770 in 2016): aanvragers hoeven niet langer de formele weg van het vooroverleg te bewandelen, maar kunnen voor vragen over omgevingsvergunningen dagelijks telefonisch contact opnemen met een van de casemanagers.
Alle aanvragen zijn digitaal gepubliceerd. In 2017 is slechts één vergunning van rechtswege verleend, omdat deze niet binnen de wettelijke termijn is afgehandeld. Alle overige aanvragen zijn binnen de wettelijke termijn afgehandeld.

We hebben programmatisch en conform de handhavingsstrategieën toezicht gehouden op de naleving van vergunningen bij de oprichting, asbestverwijdering, sloop en/of wijziging van gebouwen en op de Milieu wet- en regelgeving bij bedrijven. Wij hebben daarbij meer de nadruk in de handhaving op het verleiden, stimuleren en informeren gelegd. Tevens speelden wij in op signalen en behoeften vanuit de omgeving door middel van onder andere bewoners/omgevingsbegeleiding, participatie en het werken met gedragskennis.

Asbest, sloop en bouw(hinder)

• De uitvoering van bouwwerken controleerden wij volgens de checklist van het Landelijk Toezichtprotocol. Voor kleine bouwwerken voerden wij alleen de eindcontrole uit, tenzij deze bouwwerken een grote impact hebben op de omgeving. De constructieve berekeningen controleerden wij ook volgens het Landelijk toetsingsprotocol.
• Om bouwhinder te voorkomen en bouwoverlast te beperken is gebruik gemaakt van omgevingsbegeleiding, de toolbox Bouwhinder en het Utrechts bouwveiligheidsplan (BLVC-plan). Hiermee hebben wij betere communicatie tussen belanghebbende partijen gefaciliteerd en eerder (mogelijke) knelpunten gesignaleerd en opgelost.
• Wij hebben 65 bouwveiligheidsplannen getoetst. Omgevingsbegeleiding is ingezet bij 35 bouwprojecten waarbij er hinder voor de omgeving te verwachten was.
• Wij hebben alle meldingen afgehandeld en de verhoogde inzet op sloop- en asbestwerkzaamheden gecontinueerd. Bij de behandeling van vergunningaanvragen en in het toezicht adviseerden wij actief over de mogelijkheid tot circulair bouwen. Bij de behandeling van vergunningaanvragen en in het toezicht adviseerden wij over EPC. Wij controleerden EPC-berekeningen en zagen er tijdens de bouw op toe dat daadwerkelijk aan de berekeningen werd voldaan.

Milieu wet- en regelgeving

• Gedurende het hele jaar hebben wij periodieke controles en opleveringscontroles uitgevoerd. Thema dit jaar waren de onbemande tankstations in de buurt van andere bebouwing, waarvoor vaak extra veiligheidsmaatregelen vereist zijn.
• De Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) voerde namens de gemeente het toezicht en de handhaving op bodemsaneringen en andere bodemactiviteiten uit. Tevens voerde de RUD de toezichts- en handhavingstaken uit voor risicovollere bedrijven op het gebied van milieu.
• Wij zijn gestart met ‘Energietoezicht 2.0. Hiervoor zijn twee bijeenkomsten (‘pleinen’), één voor horecabedrijven en één voor detailhandelbedrijven, georganiseerd. Tijdens de pleinen hebben we bedrijven verleid om meer energie te besparen dan wettelijk strikt noodzakelijk.
• We hebben preventieve controles gedaan bij de top 40 van horecabedrijven waar de gemeente al eerder veel klachten over ontving. Hierbij constateerden we een groot aantal overtredingen.
• We hebben 88 energieaudits beoordeeld voor de Utrechtse vestigingen van grote ondernemingen. Daarnaast hebben we twaalf energie efficiency plannen beoordeeld voor de Utrechtse bedrijven, die zijn aangesloten bij de landelijke Meerjarenaanpak (MJA).

Woonfraude en illegaal gebruik

• Wij hebben opgetreden tegen woonfraude en het illegaal onttrekken van zelfstandige woonruimtes. Ook zijn alle meldingen over omgezette woningen (kamerverhuur) opgepakt.
• In samenwerking met de corporaties hebben wij toezicht gehouden op legale bewoning van de sociale woningvoorraad. In het bijzonder is inzet gepleegd op de Apollo, Centaurus en –Atlasdreef (360 woningen).
• In het kader van een integrale aanpak hebben we samen met Werk en Inkomen en Burgerzaken meldingen van onrechtmatig woning gebruik onderzocht. Voorbeelden hiervan zijn de projecten LSI (Landelijke stuurgroep en interventieteams) en LAA (Landelijke Aanpak Adreskwaliteit).

Wonen, kwaliteit bestaande gebouwen en terreinen

• Wij hebben de handhavingsstrategie Bestaande Bouw vastgesteld. Naast het gebruik van en de veiligheid van gebouwen richtte het toezicht op de bestaande bouw zich steeds meer op de gezondheid (binnenmilieu), duurzaamheid (energiebesparende maatregelen) en uitstraling (welstand) van gebouwen. Hierbij hebben wij alle meldingen opgepakt en verschillende projecten in dit domein uitgevoerd.
• Wij beoordeelden met visuele inspecties de bouwkundige staat van gebouwen en legden deze vast in een kwaliteitsmonitor. Dankzij deze informatie kunnen wij gerichter adviseren over en toezien op bijvoorbeeld energielabels, balkons en achterstallig onderhoud.
• Er is een onderzoek naar de veiligheid breedplaatvloeren gestart. Wij hebben de gebouweigenaren geïnformeerd over hun verantwoordelijkheid om het vereiste onderzoek uit te voeren en indien nodig passende maatregelen te treffen. Gebouweigenaren zijn zelf verantwoordelijk voor de staat van hun gebouw.
• Veertien inspecteurs zijn gestart met een opleiding tot energiecoach: Onze inspecteurs komen naar aanleiding van bouwkundige meldingen in 700 woningen. Daar waar mogelijk zullen zij in hun reguliere werk extra aandacht geven aan energie besparende mogelijkheden die zich aandienen.
• Wij hebben 51 Verenigingen van Eigenaren (VVE’s) geactiveerd en drie activeringsbijeenkomsten georganiseerd. We hielpen hen met het opstellen van meerjarige onderhoudsplannen. Ook stimuleerden we maatregelen voor veilige installaties (APK), energiebesparing en de aanschaf van zonnepanelen.

Bijzondere projecten
Op basis van meldingen en actief toezicht is inspectie uitgevoerd in het vastgoed van acht huisjesmelkers. Bij twee huisjesmelkers zijn meerdere dwangsommen en bestuurlijke boetes per pand opgelegd. De inzet van de deurwaarder is ‘lik op stuk’ zodat een handhavingssanctie ook daadwerkelijk financiële consequenties heeft. Waar mogelijk is Bibob onderzoek gekoppeld aan vergunningaanvragen. Een juridische aanpak van intimidatie van huurders door vastgoedeigenaren is succesvol ingezet in samenwerking met het Huurteam. De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is een onderzoek gestart naar schijnconstructies en arbeidsuitbuiting (mensenhandel).

In de Voorjaarsnota 2017 is budget beschikbaar gesteld om eigenaren van asbestdaken te informeren, stimuleren en verleiden hun asbestdaken voor 2024 te verwijderen. In september tot en met december zijn particuliere huiseigenaren in de wijken Oost, Noordoost en Noordwest per brief geïnformeerd over hun asbestdak. Ook zijn er twee wijkinformatiebijeenkomsten gehouden over de verwijdering van asbest. Er is tot 2020 budget. In die periode wordt de aanpak zo ver mogelijk uitgerold.

In 2017 was de belangstelling voor woningen wederom zeer groot en werden ook de informatiemarkten in april en oktober over woningbouw in Leidsche Rijn druk bezocht. Grote delen van Rijnvliet en Leeuwesteyn zijn bouwrijp gemaakt. In Rijnvliet is de eerste paal voor de eerste fase van de woningbouw geslagen en is met omwonenden en bewoners gewerkt aan een plan voor 'Het Voedselbos'.  
We hebben in totaal tien tenders gehouden in Leeuwesteyn, Het Zand, Leidsche Rijn Centrum Zuid  en Leidsche Rijn Centrum Oost. In de tenders selecteerden we ontwikkelaars die hoog scoorden met duurzame plannen met lagere EPC’s dan wettelijk voorgeschreven. Als gevolg hiervan is dit jaar in alle getenderde woningbouwprojecten sprake van een EPC van maximaal nul. Bovendien hebben we  een pilot gestart in tenders met het beoordelen van woningbouwplannen op BENG. In Leeuwesteyn wordt de warmte voor het eerste woonblok opgewekt door middel van warmtepompen. De koopwoningen in de eerste fase van Rijnvliet worden aangesloten op stadsverwarming.
Voor de zelfbouwkavels in het Maximapark en in de Veiling Het Zand kwamen zeer veel inschrijvingen binnen: 250 inschrijvingen op twaalf kavels Maximapark, 100 inschrijvingen op zes kavels Veiling. In Vleuterweide hebben we de grond voor de laatste plannen bouwrijp gemaakt. De GEM is nog niet ontbonden.

De Dafne Schippersbrug werd in mei onder grote belangstelling geopend en aangesloten op het fietspadennet in Leidsche Rijn, waardoor Leidsche Rijn vanuit de andere wijken van Utrecht nog beter bereikbaar is geworden. We hebben het fietspad langs het Amsterdam Rijnkanaal opnieuw ingericht, passend bij de nieuwe wijken Leeuwesteyn en Leidsche Rijn Centrum Oost. De aanleg van het busplein bij Station Leidsche Rijn Centrum is van start gegaan. We hebben een definitief besluit genomen over de bouw van de Brusselpleingarage (inclusief P+R) in Leidsche Rijn Centrum. In Rijnvliet is het autoviaduct over de Letschertweg in gebruik genomen.
Op het Brusselplein zijn de eerste bomen geplant. Hoewel de ontwikkeling van het kernwinkelgebied voorspoedig verloopt en de winkelunits voor 80% zijn verhuurd is het de ontwikkelaar in verband met de complexe bouwopgave niet gelukt om eind 2017 de eerste winkel (Jumbo) geopend te krijgen. De opening van de Jumbo vindt nu plaats in mei 2018, gelijk met de rest van het kenwinkelgebied.